Γυναίκες με τατουάζ στην αρχαία ελληνική αγγειογραφία

Οι Γυναίκες της Θράκης (Θράσσες) με τα τατουάζ στο σώμα, ήταν ένα από τα αγαπημένα θέματα της αττικής αγγειογραφίας. Σε αυτή την ανάρτηση θα δούμε περισσότερα για τη θεματολογία αυτή των απεικονίσεων ώστε να εντρυφήσουμε περισσότερο σε αυτή την αρχαία τέχνη αλλά και τη συνήθεια της δερματοστιξίας στην αρχαία Θράκη μέσα απο την εργασία των κ. Αμαλίας Αβραμίδου και Δέσποινας Τσιαφάκη.

ancient Greek vase 5th century BC

«Οι αρχαίες πηγές αναφέρουν ότι οι γυναίκες της Θράκης ήταν φημισμένες τροφοί (παραμάνες) και καθώς είναι γνωστό ότι οι Θράκες συνήθιζαν να πουλούν τα παιδιά τους ως δούλους, δεν είναι παράξενο το ότι Θράσσες βρίσκονταν εγκατεστημένες στην Αθήνα κατά την κλασική εποχή. Κάποιες από αυτές θα μπορούσαν να είχαν έρθει ακόμη και την εποχή του Πεισίστρατου, μια που θεωρείται πιθανόν ότι κατά την επιστροφή του από τη Θράκη έφερε μαζί του και ανθρώπους για να δουλέψουν στα μεταλλεία, λόγω της εμπειρίας τους από τα ορυχεία της πατρίδας τους. Από επιγραφές είναι γνωστό ότι γυναίκες της Θράκης πωλούνταν ως δούλες αυτήν την εποχή στην Αθήνα και σύμφωνα με τον Αριστοφάνη (Θεσμοφοριάζουσες, 280), η τροφός του Ευρυπίδη ήταν Θράσσα. Τόσο η παρουσία τους στην ίδια την Αθήνα όσο και η γενικότερη εξοικείωση με τη Θράκη στα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια, είχαν ως φυσικό αποτέλεσμα και την εμφάνισή τους στην τέχνη.

Η απεικόνιση των γυναικών της Θράκης στην αττική αγγειογραφία φαίνεται να ξεκινά κυρίως στον 5ο αι. π.Χ. Αυτό βέβαια οφείλεται στον τρόπο αναγνώρισής τους, ο οποίος δεν σχετίζεται με την ενδυμασία τους, όπως συμβαίνει με τους άνδρες, αλλά κυρίως με τα τατουάζ που φέρουν στα γυμνά μέρη του σώματός τους. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια μπορεί να φορούν ζείρα ή εμβάδες, αλλά αυτό δεν αποτελεί τον κανόνα. Μεμονωμένα παραδείγματα επίσης, δηλώνουν την καταγωγή τους μέσα από το ανοιχτόχρωμο των μαλλιών τους που οι αγγειογράφοι αποδίδουν με αραιό πηλό, καθώς σύμφωνα με τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο (απ.16) οι Θράκες είχαν κόκκινα μαλλιά.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Θρακών θεωρούσαν στην αρχαιότητα τη στίξη του σώματος, η οποία αποτελούσε για τους Θράκες γνώρισμα ευγενικής καταγωγής, σε αντίθεση με τους Έλληνες που το θεωρούσαν δείγμα βαρβαρότητας ή σκλαβιάς. Για τις γυναίκες ωστόσο της Θράκης, ήταν σύμφωνα με τον Πλούταρχο η τιμωρία που τους επέβαλαν οι άνδρες τους για τον φόνο του μουσικού Ορφέα. Δεν είναι όμως βέβαιο ότι οι αγγειογράφοι που απεικόνιζαν Θράσσες στον 5ο αι. π.Χ., γνώριζαν την εκδοχή αυτή,

καθώς τις απεικονίζουν με τατουάζ και πριν να σκοτώσουν τον μουσικό. Αντίθετα, τα αττικά αγγεία δεν σώζουν άνδρες της Θράκης με στίξη στο σώμα τους, αλλά χρησιμοποιούν κυρίως την τοπική ενδυμασία τους για να τους αποδώσουν. Μια άλλη παραλλαγή για τη χρήση του τατουάζ από τις Θράσσες αναφέρει ότι τους επιβλήθηκε ως τιμωρία από τις γυναίκες της Σκυθίας, όταν οι Σκύθες νίκησαν σε πόλεμο τους Θράκες.

Μέσα από τις απεικονίσεις τους στα αττικά αγγεία, τα τατουάζ των Θρασσών μπορούσαν να καλύπτουν όλα τα γυμνά μέρη του σώματός τους, όπως τα πόδια, τα χέρια, τον λαιμό ακόμη και το πρόσωπο. Όσον αφορά στο είδος τους, αυτό μπορούσε να έχει είτε το σχήμα ζώου (ελάφι, φίδι) ή να πρόκειται για κάποιο γεωμετρικό ή και αφηρημένο μοτίβο. Έτσι θα μπορούσε να είναι απλές γραμμές, οριζόντιες, κάθετες, διαγώνιες,μεμονωμένες ή σε διάφορους συνδυασμούς. Ενάλληλες γωνίες, ζικ-ζακ, αλλά και ροζέττες, στιγμές ή σπείρες, αποτελούν επίσης συχνά μοτίβα.

These are the most common Ancient Thracian female tattoo images found on archaeological artifacts in Bulgaria

Η αττική αγγειογραφία διακρίνει τις Θράσσες σε δύο κατηγορίες: α) στις άγριες ελεύθερες γυναίκες που μάλλον ζούσαν στην πατρίδα τους και β) στις αφοσιωμένες δούλες που ήταν κατά πάσα πιθανότητα εγκατεστημένες στην Αθήνα. Η πρώτη κατηγορία αφορά σε Θράσσες οι οποίες συμμετέχουν αποκλειστικά σε μυθολογικά επεισόδια και κυρίως στον μύθο του Ορφέα. Στη δεύτερη κατηγορία οι γυναίκες της Θράκης εμφανίζονται κατά κανόνα σε σκηνές του καθημερινού αθηναϊκού βίου, χωρίς όμως να λείπουν και από μυθολογικές παραστάσεις.

Ο θάνατος του Ορφέα από τις γυναίκες της Θράκης αποτελεί αγαπητό θέμα των αγγειογράφων και στο επεισόδιο αυτό οι Θράσσες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Σύμφωνα με τον μύθο, οι Θράσσες σκότωσαν τον Ορφέα από ζήλεια γιατί με τη μουσική του απομάκρυνε τους άνδρες τους από κοντά τους. Οι Θράσσες στη σκηνή αυτήν παρουσιάζονται ιδιαίτερα δυναμικές και κατά κανόνα άγριες και διαφορετικές από τις Αθηναίες.

. Red-figure column-krater, Pan Painter, ca. 470 BCE, Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek 2378, Munich. ©Staatliche Antikensammlungen und Glyptothek Munchen; photograph by Renate Kuhling

Έχουν συχνά τατουάζ και αχτένιστα μαλλιά και κρατούν διάφορα όπλα όπως σπαθί, μαχαίρι, διπλό πέλεκυ, οβελία, ή δόρυ. Επιτίθενται με μανία στον Ορφέα.

Η εικόνα αυτή ωστόσο, φαίνεται να χαρακτηρίζει τις παλιότερες παραστάσεις του 5ου αι. π.Χ., ενώ στη συνέχεια, οι Θράσσες αποκτούν μια πιο ήρεμη εμφάνιση που αν δεν υπήρχαν τα τατουάζ ή ο Ορφέας, δεν θα ξεχώριζαν από μια Αθηναία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μια κύλικα λευκού βάθους, από την Ακρόπολη των Αθηνών που απεικονίζει τον θάνατο του Ορφέα. Η σκηνή απλώνεται στο εσωτερικό (tondo) του αγγείου και η μνημειακότητα στην απόδοσή της παραπέμπει σε πρότυπα της Μεγάλης Ζωγραφικής. Παρ’όλο που η πρώτη ματιά μπορεί να παραπλανήσει τον θεατή και να θεωρήσει ότι πρόκειται για μια ήρεμη σκηνή ενός άνδρα και μιας γυναίκας, το προσεκτικότερο κοίταγμα δείχνει ότι είναι ο φόνος του Ορφέα από μια Θράσσα. Στην περίπτωση όμως αυτή, παρ’ όλο που η γυναίκα έχει τατουάζ στα χέρια της (ελάφι και ένα μοτίβο με διαγώνιες γραμμές), η Θράσσα απεικονίζεται με φροντισμένα μακριά μαλλιά και κοσμήματα, χωρίς να θυμίζει σε τίποτε τις άγριες συντοπίτισσές της σε άλλες παραστάσεις.

Αμαζόνα ή Θράσσα

Σε αντίθεση όμως με την αγριότητα που δείχνουν συνήθως οι Θράσσες όταν απεικονίζονται στον μύθο του Ορφέα, ως δούλες εμφανίζονται ήρεμες και αξιοπρεπείς. Στην περίπτωση αυτή η παρουσία τους σε μυθολογικά επεισόδια είναι περιορισμένη και η πιο ενδιαφέρουσα ίσως είναι η Γεροψώ, όπως την ονομάζει επιγραφή στο αγγείο που εικονίζεται. Η Γεροψώ η οποία αναγνωρίζεται ως Θράσσα από τα τατουάζ που φέρει στο σώμα της, αποδίδει την πιο γνωστή ιδιότητα που είχαν οι γυναίκες της Θράκης, αυτή της τροφού.

Η Γεροψώ, η Θράσσα τροφός του Ηρακλη με το χαρακτηριστικό τατουάζ στο αντιβράχιο και το λαιμό από τον αγγειογράφο Πιστόξενο Red-igure skyphos, Pistoxenos Painter, ca. 480 BCE, Staatliches Museum KG 708, Schwerin. ©bpk, Berlin/Staatliches Museum, Schwerin/Hugo Maertens/Art Resource, NY. πηγη

Η ηλικιωμένη γυναίκα ως καλή παραμάνα, συνοδεύει τον Ηρακλή στο μάθημα μουσικής, κρατώντας στο ένα χέρι το μπαστούνι της και στο άλλο τη λύρα του ήρωα. Πιο συχνές είναι οι απεικονίσεις των γυναικών της Θράκης σε σκηνές του καθημερινού βίου, στον οποίο μετέχουν ως δούλες. Συναντιούνται για παράδειγμα, σε παραστάσεις που εικονίζουν γυναίκες να παίρνουν νερό από κρήνες, κρατώντας υδρίες, ένα αγαπητό θέμα της αττικής αγγειογραφίας. Η αναγνώρισή τους ως δούλες γίνεται κυρίως από τα κοντά μαλλιά τους, ενώ η σύνδεσή τους με τη Θράκη οφείλεται στα τατουάζ που φέρουν στο σώμα τους.

Μια ιδιαίτερη κατηγορία παραστάσεων του αθηναϊκού ιδιωτικού βίου που μετέχουν και οι Θράσσες δούλες, είναι αυτή που σχετίζεται με τον θάνατο και την ταφή. Σύμφωνα με το τυπικό της αρχαίας ελληνικής κηδείας, απαραίτητες ήταν η πρόθεση (εναπόθεση στη νεκρική κλίνη και ο θρήνος των οικείων) και η εκφορά (μεταφορά από την οικία στον τόπο ταφής) του νεκρού. Η σκηνή της πρόθεσης που αφορά στην περιποίηση του νεκρού και τα μοιρολόγια από συγγενείς και φίλους, είναι συχνή στα αττικά αγγεία και ένα από τα σχήματα που συναντάται είναι η λουτροφόρος. Σε κάποιες από τις σκηνές αυτές συμμετέχουν στον θρήνο για τον νεκρό και Θράσσες δούλες. Ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελεί μια τέτοια λουτροφόρος που παρουσιάζει μια δούλη να φροντίζει το σώμα της κυρίας της, της οποίας ίσως να ήταν η τροφός. Η καταγωγή της δούλης από τη Θράκη υποδηλώνεται από τα τατουάζ στο πρόσωπό της και τα κοκκινόχρωμα μαλλιά της που αποδίδονται με αραιωμένο πηλό. Πρόκειται δηλ. για μια Πυραίχμη, Πύρρα ή Πυραλλίδα, ονόματα που ανταποκρίνονται σ’ αυτό της το γνώρισμα. Ενδιαφέρον είναι ότι στην άλλη πλευρά του ίδιου αγγείου παριστάνονται επίσης Θράκες, αλλά αυτή τη φορά άνδρες έφιπποι με θρακική ενδυμασία.

Μέσα από τις παραστάσεις των αγγείων αποδίδονται οι γυναίκες της Θράκης έτσι όπως τις έβλεπαν οι Αθηναίοι της κλασικής εποχής. Η ενασχόλησή τους είτε με τις οικιακές ασχολίες είτε ως τροφοί ή ως θρηνωδοί, δείχνει ότι είχαν ενταχθεί στις αθηναϊκές οικογένειες και παρείχαν τις υπηρεσίες τους σ’ αυτές ως πιστά και αφοσιωμένα μέλη»

Thracian woman with axe; deer tattoo on her right shoulder, “ladder” tattoo on left wrist. White-ground cup, Pistoxenos Painter, ca. 460 BC, Athens National Archaeological Museum Inv. no. Akr. 439. Drawing after Harrison 1888, pl. 6

Δείτε περισσότερα για τις παραστάσεις αθηναικων αγγειων εδω 

Γυναικείες καρφίτσες της αρχαιότητας

Οι καρφίτσες για της αρχαίες Ελληνίδες ήταν εξίσου χρηστικά και  διακοσμητικά κοσμήματα. Πρωταρχικός σκοπός τους ήταν να στερεώνουν τα ενδύματα πάνω στο σώμα τους  με περόνες ή με διάφορα είδη παραμάνας, φτιαγμένα απο μέταλλα αρκετά σκληρά ώστε να πιάνουν το ύφασμα. Αυτό δεν σημαίνει οτι  δεν υπήρχαν διακοσμητικές καρφίτσες για τα μαλλιά, οι οποίες ήταν αντικείμενα υψηλής τέχνης και αξίας… Οι τελευταίες ήταν ασημένιες ή χρυσές και αφορούσαν κυρίως την ανώτερη τάξη (ηγεμόνες, ευγενείς, θρησκευτικοί αρχηγοί και οι γυναίκες αυτών)

Εδώ σας έχω συγκεντρώσει 18 καρφίτσες της αρχαιότητας. Άλλες λιτές φτιαγμένες απο μπρούτζο ή χαλκό και άλλες περίτεχνες απο ασήμι ή χρυσό, όλες όμως ενδιαφέρουσες για να αντιληφθούμε τη χρήση του κοσμήματος αυτού.  Εντυπωσιακό επίσης είναι το πόσο μοντέρνο, minimal, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το σχέδιο κάποιων απο αυτές…

 

Pin (fibula) Greek, South Italian Early Hellenistic Period 320–280 B.C.

Ancient Greek Fibulae

Attic bronze brooch, Greek Attic Boeotian type, Late Geometric period, 8th century B.C. 7.4 cm long. Private collection

Pin with sphinxes, lions, and bees Late 5th century BC Gold

Ancient Greek gold fibula in the form of a flower with dangling pomegranate pendants, dated to the 7th century BCE

Greek geometric fibula, 8th century B.C. Thessalian. On the obverse a prancing horse, its body covered with engraved tremolo patterns, on the reverse a lion with six huge fangs, long tongue, his body likewise covered with engraved tremolo patterns, is about to ingurgitate the head and neck of a man 8 cm. George Ortiz collection

Jewelry Greek , 8th century BC Geometric period

(Bulgaria) Graeco-Thracian Bow Gold Fibula with Herakles Knots. ca 4th century BCE.

Ancient Greek Fibulae

Ancient Greece. Bronze fibula,

Gold Fibula. Greek 490 – 323 B.C. | Photo (C) RMN-Grand Palais (musée du Louvre) / Hervé Lewandowski

ancient greek fibula

Silver fibula (safety pin) Greek, South Italian 4th century BC

Plate Fibula – Greek, 750-700 BC (Archaic). bronze inlaid with gold

A Plate Fibula with Engraved Decoration / Greek / 750-700 BCE / Bronze / 14.5×11.7 cm

Ancient Greek fibula Brooch Bronze, 3rd c BC

greek hellenistic gold hair pin ca 4th-2th cent BC

Η μέλισσα σαν διακοσμητικό θέμα στην αρχαιοτητα

Η μέλισσα είναι ένα αγαπημένο διακοσμητικό θέμα της αρχαιότητας.

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Μέλισσα αναφέρονται τα παρακάτω πρόσωπα:

1. Αδελφή της Αμάλθειας, τροφός του θεού Δία όταν εκείνος ήταν βρέφος στο όρος Ίδη της Κρήτης και τον τάιζαν με γάλα και μέλι. Υπάρχει και η παράδοση ότι, όταν ο Κρόνος το ανακάλυψε, τη μεταμόρφωσε σε σκουλήκι, αλλά όταν ο Δίας μεγάλωσε τη μετέτρεψε από ευγνωμοσύνη σε βασίλισσα μέλισσα.
2. Γριά ιέρεια της Δήμητρας, που μυήθηκε από τη θεά στα μυστήριά της. Επειδή η Μέλισσα δεν θέλησε να αποκαλύψει τα μυστικά της μυήσεώς της, κομματιάστηκε από άλλες γυναίκες. Από το σώμα της γεννήθηκαν μέλισσες.

 

Two bees arranged about a honey comb, gold pendant with appliqué and granulated ornament. Mallia, Crete, Greece. 1700-1550 B.C. (Middle Minoan). | Heraklion Archaeological Museum

Η μέλισσα συνδέεται επίσης με την θεά Άρτεμη. 

Σε ορισμένων πόλεων τα νομίσματα συναντάμε επίσης το θέμα της μέλισσας. Μια απο αυτές είναι η Έφεσος, η οποία φημιζόταν γα τον υπέροχο Ναό της Αρτέμιδος, ένα απο τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου. Εδώ βλέπουμε λοιπόν την συνάφεια της Άρτεμης με τη μέλισσα, με την ονομασία «Άρτεμις Μέλισσα» ως εξέλιξη της μινωϊκής «Πότνιας Θηρών».

Σε μια ακόμη πόλη, την Κάμειρο, μια από τις τρεις μεγάλεις πόλεις της αρχαίας Ρόδου, βρέθηκαν επίσης κοσμήματα τα οποία απεικονίζουν μια θεά πάντα σε όρθια στάση να κρατά στα χέρια της ζώα άγρια ή ημερωμένα. Πρόκειται για την Πότνια Θηρών, τη θεά της άγριας φύσης που προστατεύει τα ζώα και τη γονιμότητα. Οι παραστάσεις της Πότνιας Θηρών σε Ρόδο και σε Δήλο μπορούν να ταυτιστούν και να σχετιστούν άμεσα με τη θεά μέλισσα αλλά και με τη θεά Άρτεμη.

Στην ελληνική μυθολογία, η Αρτεμη κατέχει, εξέχουσα θέση στο ελληνικό πάνθεον. Είναι κόρη του Δία και της Λητούς και δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα. Την θεωρούσαν θεά της σελήνης (όπως και τον Απόλλωνα θεό του ήλιου), μια αντίληψη που συναντάμε στους Ορφικούς και στους Στωικούς και την οποία ακολούθησαν όλοι σχεδόν οι μυθογράφοι. Η Αρτεμη περιγράφεται ως θεά που παρέχει άσυλο,  θεά των κυνηγών αλλά και των κυνηγημένων αλλά και των νεαρών παρθένων. Η Άρτεμη είχε ιδιαίτερη αδυναμία στα παιδιά και τους έφηβους. Νέοι και νέες που διατηρούσαν την αθωότητά τους και που ζούσαν σύμφωνα με τις αρχές της ήταν πάντοτε ευνοούμενοί της και βρίσκονταν διαρκώς κάτω από την προστασία της.Στα μυκηναϊκά χρόνια, έχουμε τελετές στη Δήλο προς τιμή της θεάς Αρτέμιδας.

Πριν καθιερωθεί η Αρτεμη, ήταν διαδεδομένη η λατρεία στη θεά Αστάρτη, μια φοινικική εκδοχή της σουμεριακής θεότητας,  Ιστάρ. Η Αστάρτη εκπροσωπούσε τη λατρεία προς τη φύση, τη ζωή και τη γονιμότητα. Αργότερα έγινε και θεά του πολέμου και δεχόταν σπονδές αίματος από τους πιστούς της. Η Αστάρτη απεικονίζεται σε ανάγλυφα φτερωτή θεά που την περιβάλλουν άγρια ζώα ή πουλιά.

Στην κλασική αρχαιότητα η Θεά Μέλισσα ταυτίστηκε ακόμη με την Αφροδίτη «Ανθεία» (μία από τις εξελίξεις της μινωϊκής «Ορείας Μητρός»), Δήμητρα (κάποιες ιέρειες της οποίας μάλιστα, κατά τον νεοπλατωνικό Πορφύριο στο «Περί του εν Οδυσσεία των Νυμφών άντρου», λέγονταν «Μέλισσαι»), Περσεφόνη και Σελήνη (στο αυτό: «ΣΕΛΗΝΗΝ ΤΕ ΟΥΣΑΝ ΓΕΝΕΣΕΩΣ ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΑ, ΜΕΛΙΣΣΑ ΕΚΑΛΟΥΝ»).

Η  Μέλισσα λοιπόν αποτυπώθηκε σε νομίσματα πολλών πόλεων που λάτρευαν κάποια από τις πιο πάνω θεότητες, όπως Μελίτη Θεσσαλίας, Έφεσος, Σμύρνη, Ερυθραί, Άραδος, Ελαιούς Θράκης, Ανεμούριον Κιλικίας, Λυσός, Υρτάκινα, Τάρρας, Έλυρος, Άπτερα και Πραισός της Κρήτης, Καρθαία, Κορησία και Ιουλίς Κέας, Έρυξ Σικελίας, κ.ά

 

Phoenicia-Arados, AR Drachm, 157/156 BC

Greek, Tetradrachm of Ephesos, 387-301 BC

Bee,Unknown Greek,300 – 200 B.C.Gold.A bee decorates the engraved bezel of this Greek gold ring.On either side of the insect, the Greek letters epsilon and phi signal an abbreviated form of the name of the ancient Greek city of Ephesos

 

 

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Bee Goddess – From Eleutherna on Crete, c. 700 BC

Απο τη μέλισσα έχουν εμπνευστεί μεγάλοι οίκοι κοσμημάτων έχοντας δημιουργήσει υπέροχα έργα τέχνης. Αν σας ενδιαφέρει να φτιάξετε τη μέλισσα σε κάποιο ιδιαίτερο σχέδιο σε κόσμημα μπορείτε να δείτε και τη δουλειά αυτού του εργαστηρίου. 

πηγές

http://blog.simvlos.com/i-melissa-stin-texni/

https://www.rassias.gr/1087MELISSA.html

Ο «κόμβος του Ηρακλή» στην τέχνη και το αρχαιοελληνικό κόσμημα

Ηράκλειον άµµα είναι ο κόμπος που συχνά συναντάται στην αρχαιότητα και δηλώνει το δέσιμο της ζωής με τον θάνατο μέσα από τη σύνδεση που επιτυγχάνει ο Ηρακλής ανάμεσα στους δύο κόσμους και βέβαια τον διττό χαρακτήρα του ήρωα (ημίθεος).

Ο Ηρακλής λατρεύτηκε απο τους αρχαίους ως θεός χθόνιος. Ήταν αυτός που κατέβηκε στον Άδη για να ανεβάσει τον Κέρβερο και διεκδίκησε τη Διηάνειρα, επειδή του το ζήτησε η ψυχή του Μελέαγρου. Όταν ο Ηρακλής έσπασε το κέρατο του Αχελώου στη διαμάχη μεταξύ τους για τη Διηάνειρα, ο θεός-ποταμός θεώρησε ότι νικήθηκε και ζήτησε πίσω το κέρατο, δίνοντας ως αντάλλαγμα στον Ηρακλή το κέρας της Αμαλθείας , το οποίο είχε πάρει από την κόρη του Ωκεανού Αμάλθεια, και από το οποίο έβγαιναν ποτά και φαγητά. Ο Ηρακλής με τη σειρά του το έδωσε στους Καλυδωνίους και λατρεύτηκε στα βουνά ως θεός της γονιμότητας και της ευφορίας που μπορεί να επέλθει με την ορθολογική διευθέτηση και τον έλεγχο των υδάτων. Επιπλέον, το κέρας της Αμαλθείας το κρατά και ο Πλούτωνας στο χέρι του, καθώς ο Ηρακλής τον κουβαλά στην πλάτη του για να τον ανεβάσει στον επάνω κόσμο. Ο θεός του κάτω κόσμου είναι και θεός της ευφορίας, της βλάστησης και της γονιμότητας, τον οποίον επικαλούνται οι γεωργοί, για να φυτρώσει ο σπόρος της Δήμητρας.

Ο ηράκλειος κόμβος ονομάστηκε έτσι συμβατικά από τον κόμβο με τον οποίο έδενε στο λαιμό του ο Ηρακλής τη λεοντή (τομάρι) του λιονταριού της Νεμέας που ο ίδιος σκότωσε, όμως ο κόμβος είναι ένα αρχαιότατο θρησκευτικό σύμβολο: η Αφροδίτη δένει τα μαλλιά της σε κόμβο, ενώ η Άρτεμις δένει με κόμβο το χιτώνα της στον ένα ώμο. Στην αρχαία τέχνη, περίαμμα (περί + άμμα/κόμβος) είναι το κόσμημα που περιβάλλει το γυμνό κορμό της Αφροδίτης ή της Αφροδίτης-Ίσιδας, καθώς και του γυμνού Έρωτα.

Συναντιέται συχνά ζωγραφισμένος σε επιτύμβιες στήλες δηλώνοντας προφανώς αυτό το δέσιμο της ζωής με τον θάνατο μέσα από τη σύνδεση που επιτυγχάνει ο ήρωας ανάμεσα στους δύο κόσμους και τον διττό του χαρακτήρα, αλλά και στην χρυσοχοΐα

Χρυσή ζώνη με ορεία κρύσταλλο και κλείσιμο Ηρακλείου κόμβου η επονομαζόμενη »ζώνη της Αφροδίτης» ! Φοριόταν διαγώνια στο στήθος ! 3ος -2ος αιώνας π.Χ. – Αρχαιολογικό μουσείο Αθήνας.  Δωρήθηκε από την Ελένη Σταθάτου.   Στις μεγάλες τελετές, οι αρχιέρειες πιθανόν φορούν αυτό το κόσμημα διαγωνίως στο στήθος τους, στολίζοντας έτσι την επίσημη ενδυμασία τους και υποδυόμενες τη θεά που υπηρετούν. Μετά από σημαντική περίοδο χρήσης, που δικαιολογείται από την υψηλή αξία του, το κόσμημα αφιερώνεται στο ιερό, ή ενταφιάζεται μαζί με την κάτοχό του.

Στον «κόμβο του Ηρακλέους»  απέδιδαν ιδιαίτερες αποτρεπτικές, προφυλακτικές και ιαματικές ιδιότητες για το λόγο τον συναντάμε συχνά στα κοσμήματα, που ερχόντουσαν σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα.

Αρχαίο Ελληνικό διάδημα από τον Πόντο σε σχέδιο ηράκλειου κόμβου – 300 π.Χ. – Αρχαιολογική συλλογή Μονάχου

Η πρώιμη ελληνιστική χρυσοχοϊα που συμπίπτει µε την περίοδο της βασιλείας του Αλεξάνδρου και των Διαδόχων (περίπου 330-270 π.χ.) φέρει ακόμα τα µορφολογικά χαρακτηριστικά της όψιμης κλασικής περιόδου, δηλαδή, διακοσμητικά θέματα εμπνευσμένα από τη φύση, βλαστόσπειρες, ρόδακες, καρποί, φύλλα άκανθας κ.ά., συνδυασμένα µε τις μορφές του Έρωτα και της Νίκης, καθώς και µε το «ηράκλειο άµµα», τον σχηματοποιημένο κόμπο του Ηρακλή, του μυθικού γενάρχη των Μακεδόνων.

A Hellenistic gold and garnet Herakles knot – Circa 3rd Century B.C.

Εδώ μπορείτε να δείτε κάποια ελληνιστικά κοσμήματα με «Ηράκλειο άμμα»

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Collier avec noeud d’Héraclès. période hellénistique (323-31 av J.-C.) (Grèce). Paris, musée du Louvre

Heracles Knot Bangle courtesy State Hermitage Museum, St Petersburg

Απο το σύμβολο αυτό επηρεάστηκαν και άλλοι πολιτισμοί και δημιούργησαν έργα τέχνης με αυτό όπως οι Σκύθες, οι Ρωμαίοι κλπ

Scythian Diadem | Dimensions 8,1×12,3 cm. Diadem with a knot of Hercules.III century BC

πηγές

http://www.namuseum.gr/object-month/2015/dec/dec15-gr.html

https://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2017/02/iraklion-amma-kombos-irakli.html

Μήπως σε ενέπνευσε ο Ηράκλειος Κόμβος για να δημιουργήσετε ένα δικό σας μοναδικό κόσμημα; Δείτε εδώ ένα εργαστήριο που μπορεί να σας κατασκευάσει τη δική σας έμπνευση.

 

32 Amazing Ancient Greek Earrings- 32 Φανταστικά Αρχαία Ελληνικά Σκουλαρίκια

Οι αρχαίες Ελληνίδες φορούσαν στην πλειοψηφία τους εξαιρετικής τέχνης κοσμήματα. Εδώ θα δούμε κάποια από αυτά τα οποία ανήκουν στις συλλογές μεγάλων Μουσείων ή δημοπρατήθηκαν σε ιδιωτικές συλλογές, τα περισσότερα από την Ελληνιστική εποχή…

Ancient Greek women used to wear fabulus jewels. Here we can see some of them, which are exposed in the famous Museums, mosltly from the hellenistic times …

ancient Greek earrings

A PAIR OF GREEK GOLD NIKE EARRINGS HELLENISTIC PERIOD, CIRCA LATE 4TH-3RD CENTURY B.C.

Gold, Boat-shaped Earring With Figures of Nike — Latter part of the 4th Century BCE — Greek. British Museum

Greek Gold Amphora-Type Earrings, 2nd-1st century BC.

Greek, 225 – 175 B.C. Gold and glass. Earrings with Nike Pendants (Getty Museum) Flying figures of Nike, the Greek goddess of victory, form the main decoration of these Hellenistic gold earrings.

Ancient Greek Pearl Garnet Earrings circa 332-30 BC. Ancient Greek

A PAIR OF GREEK GOLD EARRINGS, ca. 4th-3rd century BC. With twisted loops and detailed lion head terminals

Golden earring with Nike riding a chariot The goddess of victory is riding a two-horse chariot. 5cm high (1 15/16 inch). Greek Greek Period, Classical Period, 350 – 325 BC

Gold disk earring with a pendant dove on an altar. Greek. Hellenistic Period. 220–150 B.C. | The Museum of Fine Arts, Boston

Gold earring. Period: Classical. Date: mid-4th century B.C. Culture: Greek. | © 2000–2014 The Metropolitan Museum of Art.

Pair of Earrings with Cow Heads, 5th century BC Classical

A PAIR OF GREEK GOLD AND BANDED AGATE EARRINGS HELLENISTIC PERIOD, CIRCA 1ST CENTURY B.C

Greek gold earring, Tarantine gold earring, 4th century B.C. Marta Museum

Earring, gold with filigree decoration and dove pendant, Greece, possibly North Sea area, 200-100 BC. Museum Number M.20-1959 Victoria & Albert Museum

A GREEK GOLD AND GARNET EARRING WITH SIREN – HELLENISTIC PERIOD, CIRCA 4TH-3RD CENTURY B.C.

Greek Gold, Garnet and Agate Filigree Earrings, 2nd century BC

Pair of spherical gold earrings. Greek, Archaic or Classical. 6th–5th century B.C. Gold, enamel

Greek Gold Filigree Earrings, 3rd-2nd century BC

Greek Gold Sphinx Earrings, 4th Century

Pair of gold earrings, each set with a glass bead, probably Greece (Greco-Roman), 4th-3rd century BC. V – A Museum Number M.37&A-1948.

Greek Gold Sphinx Earrings, 3rd-1st century BC

A PAIR OF GREEK GOLD AND GARNET EARRINGS HELLENISTIC PERIOD, CIRCA LATE 4TH CENTURY B.C.

HELLENISTIC PERIOD, CIRCA LATE 4TH-3RD CENTURY B.C. With pan-shaped disc, with stylized rosettes and palmettes radiating from central rosette, all with beaded wire borders, beneath four lengths of double loop-in-loop chain, in pairs, terminating either with an ivy-leaf or rosette below which hangs an amphora pendant, each pair flanking an inverted pyramidal pendant (one missing), with rosette masking the linking rings, the square top with pyramidal clusters of grains at each corner

Gold earring, Greek, ca. 250 B.C

Hellenistic Greek Gold and Agate Earrings, c. 1st Century BC

Hellenistic Gold and Carnelian Amphora Earrings, 5th-3rd Century BC

Greek Earrings, 330-300 BCFound in Barrow 1 at Theodosia (map), modern Feodosia, Crimea. Theodosia was founded by Greek colonists from Miletos in the 6th century BC.

Pair of earrings with female figure, Greek ,Date: late 4th century BC

Hellenistic Gold & Amethyst Erotes Earrings, 3rd Century BC

Hellenistic Greek Earrings with Geese 4th-1st century BCE

ancient Greek earrings from the Hellenistic Age (330-30 B.C.)

Greek, Hellenistic Pair of earrings with Erotes and Isis crowns, late 3rd – 2nd century B.C. Gold, garnet, and glass

GREEK HELLENISTIC RINGS

Today  we will share with you some photos from greek hellenistic rings being held in museums all over the world. Most of them have in the middle a carved stone, the carvings show animals, masks, gods and even phallus and their use was apart from decoration to protect the wearer from the evil eye!!!

Horned lion. Greek Hellenistic ringstone, 330 BC-30 BC

Grasshopper on ear of corn, stem with poppy head. Greek Hellenistic ringstone, 330 BC-30 BC

Bearded mask. Greek classical scarab, 480 BC-330 BC

Athena holding Nike. Greek Hellenistic ringstone, 300 BC-100 BC

Eros chasing a butterfly. Greek Hellenistic ringstone, 2nd century BC

Muse holding a scroll. Greek Hellenistic ringstone, 330 BC-100 BC

Thalia holding a comic mask. Greek Hellenistic ringstone, 300 BC-100 BC

Satyr and lyre-playing maenad. Greek Hellenistic ringstone, 2nd century BC

Phallus. Greek Hellenistic ringstone, 330 BC-100 BC

See greek jewels inspired from the ancient and traditional ones here

If you liked this article please like and share!

Το Αρχαίο Ελληνικό Κόσμημα – Ancient Greek Jewels (a video)

Σήμερα θα μοιραστούμε μαζί σας ένα υπέροχο βίντεο δημιουργημένο από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που αφορά το ελληνικό κόσμημα.  Παρακολουθήστε το για να μάθετε περισσότερα για το κόσμημα και τα εκθέματα του Μουσείου

Today we share with you a unique video by the National Archeaological Mouseum of Athens, concerning the greek jewel. Watch it to learn more on the greek ancient jewels and the Museum Collections.

δείτε αντίγραφα ελληνικών κοσμημάτων και κοσμήματα εμπνευσμένα από την ελληνική χρυσοχοϊα εδώ/see inspired greek jewels here

If you liked this article please like and share! Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε like και share!

GOLDEN WREATHS FROM MACEDONIAN TOMBS-ΧΡΥΣΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΑΠΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ

«Αν και τα βρίσκουμε σε τάφους, δεν είναι ταφικά αντικείμενα. Χρησιμοποιούνται στην πραγματική ζωή, όπως δείχνουν οι ελάχιστες πληροφορίες που διασώζουν οι πηγές. Ήταν προσωπικά αντικείμενα που τα φορούσαν σε τελετές; Τι είδους ήταν αυτές οι τελετές; Ήταν τελετές μύησης; Σε ποια μυστήρια; Πολιτικού, διοικητικού ή θρησκευτικού τύπου; Ήταν ιδιωτικού ή δημόσιου χαρακτήρα; Και πώς συσχετίζονται τα φυτά που αναπαριστούν με τους θεούς; Είναι πολλά αυτά που δεν ξέρουμε και προσπαθούμε τώρα από τα σύνολα που έχουν εντοπιστεί να συμπεράνουμε»

Δέσποινα Ιγνατιάδου, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

«While we find them in tombs, they are not funerary objects. They were used in real life, as evidenced by the minimal information found in the preserved sources. They were personal objects worn in rituals? What kind were these ceremonies? They had any relation with mysteries of private or public character? They were of political, administrative or religious type?  ? And how the related plants of these wreaths represent the gods? There is much we do not know and we are trying now to identify some conclusions «

Despina Ignatiadou Archaeological Museum of Thessaloniki

Το στεφάνι βρέθηκε μέσα στη λάρνακα μαζί με τα καμένα οστά του Φιλίππου και επειδή, όπως φαίνεται, ο νεκρός το φορούσε, όταν το σώμα του παραδόθηκε στις φλόγες της ταφικής πυράς, έχει κακοπάθει αρκετά, ιδίως στο κεντρικό του τμήμα. Το εξαιρετικά εντυπωσιακό και πολυσύνθετο αυτό χρυσό αντικείμενο που μιμείται με ιδιαίτερα πειστικό τρόπο στεφάνι φτιαγμένο από κλαδιά βελανιδιάς, του ιερού δένδρου του Διός, είναι μια ιδιαίτερα πολυδαίδαλη κατασκευή, ένα πραγματικό επίτευγμα της τέχνης ενός σπουδαίου χρυσοχόου, που δεν μας σώθηκε το όνομά του.Το στεφάνι του Φιλίππου που έχει σήμερα 313 φύλλα και 68 βελανίδια, με σωζόμενο βάρος 717 γραμμάρια και αρχικό οπωσδήποτε μεγαλύτερο, είναι όχι μόνο το βαρύτερο χρυσό στεφάνι που μας σώθηκε, αλλά και ένα από τα πιο βαρύτιμα που κατασκευάστηκαν ποτέ.

το στεφάνι της Μήδας από τη Βεργίνα

Χρυσό στεφάνι με φύλλα βαλανιδιάς από μακεδονικό τάφο της περιοχής των Φιλίππων, 2ος αι. π.Χ., Καβάλα, Αρχαιολογικό Μουσείο.

Χρυσό στεφάνι με φύλλα και λουλούδια μυρτιάς από τον τάφο του Φιλίππου, γ’ τέταρτο 4ου αι. π.Χ., Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο.

στεφάνι ελληνιστικό με φύλα και άνθη μυρτιάς απο τη Βεργίνα

χρυσό γυναικείο διάδημα από τη Βεργίνα

Από την αγορά της Εύκλειας στη Βεργίνα αυτό το χρυσό στεφάνι με φύλλα βελανιδιάς (4ος αι. π.Χ.), το οποίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποδίδεται σ’ έναν από τους δύο γιους του Μ. Αλεξάνδρου, στον Αλέξανδρο Δ΄ ή το πιθανότερο στον Ηρακλή, τον γιο της Βαρσίνης.

μακεδονικό ελληνιστικό στεφάνι από φύλλα και άνθη μυρτιάς από δημοπρασία των Sotheby’s

χρυσό στεφάνι ελιάς από την Αμφίπολη

Ακέραιο χρυσό στεφάνι ελιάς, που εκτίθεται ήδη στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Θεωρούνταν ότι προέρχεται από τον τάφο Α του Σέδες, όμως προέρχεται από τον τάφο Β του Τσάγεζι στην περιοχή της Αμφίπολης

 

Στεφάνια από χρυσό τα οποία χρονολογούνται από τα μέσα του 4ου έως τα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ

 

ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ- SEE MORE IN THE FOLLOWING LINK:

ΧΡΥΣΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ:  ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ 1ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ

πηγές

IMMA – Home – el

https://fereakia.wordpress.com/

http://www.naftemporiki.gr/story/922009/xrusa-makedonika-stefania-sto-arxaiologiko-mouseio-aianis

http://www.ellinikoschrysos.gr/ellinikos-chrysos-chrysochoia-chrysos-makedonon.html

http://amfipolinews.blogspot.gr/2015/04/blog-post_488.html