Βυζαντινές συνταγές που μας θυμίζουν σύγχρονα πιάτα

Το φαγητό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον πολιτισμό ενός τόπου, αλλά και με την ιστορικό πολιτισμό του. Έτσι ο σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός και η γευστική του  ταυτότητα είναι κι αυτός στενά συνδεδεμένος με το Βυζάντιο. Αρκετές γεύσεις του Βυζαντίου μοιάζουν πολύ με γνωστά σύγχρονα ελληνικά πιάτα, αρκετά απο αυτά δε, τα συναντάμε και σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο με παραλλαγές. Θέλετε να δούμε κάποια απο αυτά; 

Βυζαντινές συνταγές που μας θυμίζουν σύγχρονα πιάτα:

Σφουγγάτο: Τρίβετε ένα κρεμμύδι, το τσιγαρίζετε, προσθέτετε μυρωδικά και τέλος τα αυγά. (μήπως μοιάζει με την σύγχρονη ομελέτα;)

Λοκάνικα:  Γεμίζετε νεύρα και έντερα με κρέας αρβελισμένον (κιμά) ή αίμα. Σερβίρετε με σάλτσα από κόκκους σινάπεως (μουστάρδα) και πιπέρι. Προαιρετικά συνοδεύετε με ψητά αγριοκρέμμυδα και σπαράγγια με ελαιόγαρο ή οξύγαρο. (μήπως σας θυμίζει τα λουκάνικα;)

Χοιρινομαγειρεία εμβαπτισμένη σε οξύ μελί: Ετοιμάζετε μαρινάτα από ξύδι και μέλι, όπου αφήνετε το χοιρινό για μερικές ώρες. Κατόπιν ψήνετε το κρέας σε πήλινο στο φούρνο μαζί με κολοκύθι ή λάχανο φρέσκο ή αλμαία κράμβη (λάχανο τουρσί).

Συκώτι: Αλείφετε ένα χοιρινό συκώτι με λάδι ή λίπος και το σιγοψήνετε στη σχάρα πασπαλίζοντας κατά διαστήματα με αλάτι και κορίανδρο. 

Όρνις μονθυλευτή: Διαλέγετε ένα τρυφερό κοτόπουλο. Το αφήνετε σε μαρινάτα από κρασί ή ξύδι με καρυκεύματα για λίγες ώρες και μετά το παραγεμίζετε με καρυκεύματα, ψίχα ψωμιού και αμύγδαλα. Το αφήνετε να σιγοβράσει σε κρασί. (κάτι σε κρασάτο κοτόπουλο θα το λέγαμε σήμερα…)
Πλοκούς γαλακτώδης ή φλεψία: Φτιάχνετε πολτό από τραχανά με νερό. Προσθέτετε κρόκους αυγού, βούτυρο και τρίμματα τυριού. Τυλίγετε το μείγμα σε φύλλα ζύμης και ψήνετε στο φούρνο. (ίσως τραχανόπιτα ή τραχανοτυρόπιτα…)

Διπλοτήγανον: Αλευρώνετε μικρά ψάρια και τα τηγανίζετε ώστε να γίνουν μία μάζα. Έπειτα γυρίστε το για να τηγανιστεί και η πάνω πλευρά. Σερβίρετε προαιρετικά με μυττωτόν (σκορδαλιά με πολτό ελιάς). (σήμερα θα το λέγαμε πχ μπακαλιάρο σκορδαλιά)

Φάβατα: Αλέθετε ξερά κουκιά, προσθέτετε νερό και ανακατεύετε μέχρι να γίνει χυλός, βράζετε και προσθέτετε λάδι. Προαιρετικά αρωματίζετε με μυρωδικά ή σερβίρετε με ολόσκορδον (τηγανιτά σκόρδα).(η γνωστή μας φάβα αλλα από κουκιά, όχι απο λαθούρι)

Ψάρια σε «λευκό ζωμό»: Βράζετε μεγάλα ψάρια, όπως συναγρίδα, σε ζωμό από νερό με αλάτι, λάδι, άνηθο και πράσο (ένα είδος ψαρόσουπας…) .

Αμανίται: Τηγανίζετε ή αχνίζετε μανιτάρια και τα σερβίρετε ζεστά, συνοδευμένα με αχλάδια ή πράσα και ραπανίδες.

Σουγλιταρέα: Τυλίγετε μαστούς χοίρων με έντερα και τα ψήνετε στη σούβλα. (μοιάζει με το σημερινό κοκορέτσι)

Κρασάτον λαγομαγείρεμα: Σιγοβράζετε ένα λαγό σε γλυκό κόκκινο κρασί με πιπέρι, γαρύφαλλο και νάρδο (βαλεριάνα). Προαιρετικά προσθέτετε λίγο χοιρινό κρέας ή λίπος. (θα μπορούσε να είναι το σημερινό κουνέλι κρασάτο)

Σευκλογούλια: Σερβίρετε βραστά παντζάρια με τυρί από γάλα βουβάλου (όπως η σύγχρονη μοτσαρέλα).

πηγη άρθρου: https://hamomilaki.blogspot.gr/2010/05/byzantine-recipes.html

Advertisement

Πώς βγήκαν οι λέξεις «κουραμπιές» και «μελομακάρονο»

Η φίλη μου Φρόσω μου έστειλε μια ανάρτηση χτες που μου άρεσε πολύ και πιστεύω οτι και εσείς θα τη βρείτε εξισου ενδιαφέρουσα. Αφορά την ονομασία των δύο πιο δημοφιλών γλυκών της εποχής των Χριστουγέννων, άρρηκτα συνδεδεμένων με την παράδοσή μας.

Σύμφωνα με το site constantinoupoli.com ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, (δρ. κοινωνιολογίας της Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μουσικολόγος και δικηγόρος) έψαξε και βρήκε οτι ο κουραμπιές, (Qurabiya στα Αζέρικα, Kurabiye στα Τούρκικα και φυσικά κουραμπιές στα ελληνικά), προέρχεται απο τις λέξεις Kuru = ξηρό, biye = μπισκότο.

Γράφει η ανάρτηση:

«Όμως, η ονομασία μπισκότο καθιερώθηκε τον Mεσαίωνα, ετυμολογικά προερχόμενη από το λατινογενές bis-cuit, που σημαίνει ψημένο δύο φορές (στα αρχαία ελληνικά λεγόταν δί-πυρον), ως τεχνική ψησίματος για να μην «χαλάει» εύκολα ο άρτος, κυρίως των στρατιωτών και των ναυτικών.

Στα σύγχρονα ιταλικά, η λέξη είναι biscotto (τo cookies έχει φλαμανδική / ολλανδική προέλευση που πέρασε στην αγγλική γλώσσα). Το λατινικό bis-cuit διαδόθηκε μέσω των Βενετών εμπόρων και στην Ασία, όπου καθιερώθηκε ως παραφθορά της λατινικής λέξης, σε biya/biye, οπότε συνδέθηκε με το δικό τους Qura /Kuru (ξηρό) και έδωσε τη νέα μικτή (λατινο-ανατολίτικη) λέξη Qurabiya / Kurabiye, η οποία με αντιδάνεια ξαναγύρισε στη δύση και ελληνοποιημένη πλέον έδωσε το «κουραμπιές» με την έννοια του ξηρού μπισκότου, που διανθίστηκε με αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη κ.λπ.

Τα μελομακάρονα έχουν ετυμολογικά αρχαιοελληνική προέλευση όσο και αν το μυαλό πάει στο «ιταλικό» μακαρόνι. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη «μακαρόνι» παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη «μακαρωνία» (επρόκειτο για νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, όπου μακάριζαν το νεκρό). Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «μακαρία», που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία.

Αργότερα, όταν η μακαρία περιλούστηκε με σιρόπι μελιού ονομάστηκε: μέλι+μακαρία = μελομακάρονο και καθιερώθηκε ως γλύκισμα του 12ημέρου, κυρίως από τους Μικρασιάτες Έλληνες και με το όνομα «φοινίκια». Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι.»

Καλή όρεξη λοιπόν και Καλές γιορτές με υγεία και χαρά!

Souvlaki 2000 years old! Σουβλάκι 2000 ετών!

«Η Πομπηία του Αιγαίου», το Ακρωτήρι της Σαντορίνης που ήταν μια ευημερούσα πόλη μέχρι την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, ήρθε στο φως για πρώτη φορά από τον καθηγητή Σπύρο Μαρινάτο (ο οποίος σταμάτησε τις ανασκαφές το 1974) και, στη συνέχεια, από τον διάδοχό του Χρίστο Ντούμα, ο οποίος συνεχίζει σήμερα την έρευνά του.

Τα ευρήματα των ανασκαφών αποκάλυψαν οτι το Σουβλάκι, η πεμπτουσία των ελληνικών πιάτων, ήταν ένα δημοφιλές έδεσμα στη Σαντορίνη το 2000 π.Χ., όταν οι Θηραίοι μαγείρευαν το κρέας περασμένο σε ένα ξυλάκι  τοποθετώντας το σε στηρίγματα πάνω στα κάρβουνα με τη βοήθεια του σκεύους που βλέπετε παρακάτω

‘The Pompeii of the Aegean,’ the Akrotiri settlement in Santorini once a prosperous city, was brought to light first by Professor Spyros Marinatos (who stopped excavating in 1974) and then by his successor Christos Doumas, who continues his research today.

Souvlaki, the quintessential Greek dish, was a popular delicacy in Santorini back in 2000 BC,  when Therans cooked meat on a skewer, placing it on supports over the embers with the aid of the cooking facility shown below

 

A pair of clay supports, a portable cooking facility used to grill meat on skewers, shaped in animal form (1600 BC). This is the way prehistoric souvlaki was made

The eruption of the volcano in the 17th century BC covered the laden tables of the Theran people in lava and ash and violently interrupted their otherwise carefree lives – yet thanks to this cloak, which formed the perfect insulation for preserving matter of an organic origin, we now know about the sophisticated diet of our predecessors. Excavations at Akrotiri, the coastal settlement on the southwest of the island, have revealed that the residents of this ancient city loved lamb, goat and fish; salted and sun-dried fish, sea urchins, scallops and clams; dried figs and fresh pomegranate juice; honey, tisanes and spices. They even loved imported delicacies such as snails from Crete. Archaeologists believe that the bon viveurs Therans had also learned how to make beer out of barley through their commercial ties with Egypt. Of course, as far as alcoholic beverages are concerned, the heart of Therans always went, and continues to go, to wine.

Η έκρηξη του ηφαιστείου τον 17ο αιώνα π.Χ. κάλυψε τα φορτωμένα τραπέζια των Θηραίων με λάβα και στάχτη και διακόπηκε βίαια η ανέμελη ζωή τους – βέβαια χάρη σε αυτό το μανδύα, ο οποίος σχηματίζει το τέλειο μονωτικό για τα ευρήματα οργανικής προέλευσης, γνωρίζουμε σήμερα για την εκλεπτυσμένη διατροφή των προγόνων μας. Οι ανασκαφές στο Ακρωτήρι, στον παραθαλάσσιο οικισμό στα νοτιοδυτικά του νησιού της Σαντορίνης, αποκάλυψαν ότι οι κάτοικοι της αρχαίας αυτής πόλης αγαπούσαν το αρνί, το κατσίκι και τα  αλατισμένα και λιαστά ψάρια, αχινούς, χτένια και κυδώνια, ξερά σύκα και φρέσκο χυμό ροδιού, μέλι, αφεψήματα και μπαχαρικά. Αγαπούσαν ακόμα τα εισαγόμενα εδέσματα, όπως τα σαλιγκάρια από την Κρήτη. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι οι Θηραίοι είχαν μάθει επίσης πώς να φτιάχνουν μπύρα από κριθάρι μέσω των εμπορικών δεσμών τους με την Αίγυπτο και φυσικά προτιμούσαν το  ντόπιο κρασί.

source

Δείτε κι αλλα άρθρα για την ελληνική παραδοσιακή γαστρονομία εδώ