Συνέντευξη με μια σύγχρονη υφάντρα : Μάγδα Τσιρώνη

Η αγάπη μας για την ελληνική παράδοση και τη διάσωση των παραδοσιακών επαγγελμάτων φέρνει στο δρόμο μας φίλους από όλη την Ελλάδα με κοινό όραμα και στόχους.  Ανάμεσά τους, ένα νέο ζευγάρι που ασχολείται επαγγελματικά με την κατασκευή παραδοσιακών ενδυμασιών αλλά και με την υφαντική. Στο εργαστήριο «Υφάδι» του Γιάννη Αυγερόπουλου και της Μάγδας Τσιρώνη στη Λαμία το μάτι πέφτει στους διαφόρων ειδών αργαλειούς που δεσπόζουν στο χώρο. Μικροί, μεγάλοι, για διαφόρων ειδών υφαντά, όλοι τους έχουν πάνω ένα πανί και αυτό μας κινεί το ενδιαφέρον να μάθουμε περισσότερα για την υφαντική και την ασχολία αυτή που για τη Μάγδα, μια νέα γυναίκα και μητέρα δύο παιδιών, έγινε κύριο επάγγελμα.

Η Μάδα Τσιρώνη σε έναν απο τους πολλούς αργαλειούς της υφαίνοντας Καβακλιώτικα

Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την υφαντική;

Η ιδέα της ενασχόλησής μου με την υφαντική γεννήθηκε όταν αποφασίσαμε με τον σύζυγό μου να ασχοληθούμε επαγγελματικά με κάτι που αγαπάμε πολύ, που είμαστε στενά συνδεδεμένοι  και που υπηρετούμε από τα παιδικά μας χρόνια. Δεν είναι άλλο από την ελληνική μας παράδοση και κατ’ επέκταση  με την κατασκευή παραδοσιακών φορεσιών. Με σκοπό, λοιπόν,  την κατασκευή φορεσιών-αντίγραφα που να μην απέχουν (όσο γίνεται) από τα αυθεντικά τόσο στην όψη όσο και στον τρόπο που κατασκευάζονταν, έκρινα ότι η υφαντική θα ενισχύσει την προσπάθειά μας αυτή κατά ένα μεγάλο ποσοστό , όπως κι έγινε. Ο συνδυασμός  της αγάπης για την παράδοση με την έμφυτη ανάγκη για δημιουργία με οδήγησαν στο να μάθω σε βάθος την τέχνη της υφαντικής. Πλέον δε φαντάζομαι τη ζωή μου χωρίς τους αργαλειούς μου.

Υπο επεξεργασία αντρικά ζωνάρια Ανατολικής Ρωμυλίας

Πόσα χρόνια ασχολείσαι με την υφαντική; 

Με την υφαντική ασχολούμαι από το 2013, την ίδια χρονιά που λειτούργησε και το εργαστήριό μας. Θυμάμαι έντονα πόσο πολύ χάρηκα όταν εντελώς τυχαία βρέθηκε στο δρόμο μου η δασκάλα μου, η Ελένη Ξενάκη, η οποία με μύησε στο δρόμο της υφαντικής και μου μετέφερε απλόχερα τις γνώσεις της μένοντας στο πλευρό μου με υπομονή και θέληση προκειμένου να με βοηθήσει να ανταποκριθώ στο νέο μας ξεκίνημα και να υλοποιήσω τα σχέδια μου. Πολλές φορές που με έβλεπε προβληματισμένη κ αγχωμένη μου έλεγε χαρακτηριστικά «Θα σου μάθω την τέχνη και από μένα θα φύγεις επαγγελματίας».

Έπειτα, λοιπόν, από πολλές ώρες μαθημάτων, δουλεύοντας πάνω στον αργαλειό ατελείωτες ώρες με μεγάλη πειθαρχία, υπομονή κι επιμονή φτάσαμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Βέβαια, καλό θα ήταν να αναφέρω πως η υφαντική τέχνη είναι ένα επάγγελμα που εξελίσσεται  και θεωρώ πως όσα μαθήματα και να παρακολουθήσει κανείς δεν θα καταφέρει να καλύψει όλο το φάσμα της.  Όσο περισσότερο δουλεύω και ανακαλύπτω νέα πράγματα, τόσο πιο έντονα νιώθω ότι ξεκινώ από το μηδέν. Πάλι θα αναφερθώ στη δασκάλα μου, η οποία συχνά μου ανέφερε, ότι υφαίνει 40 χρόνια κι ακόμη ανακαλύπτει καινούργιες τεχνικές και τρόπους ύφανσης, βελονιές κλπ.

Παιδική κουρτίνα απο βαμβάκι φτιαγμένη στους παραδοσιακούς αργαλειούς

Η μάθηση δεν τελειώνει ποτέ αλλά το βασικό συστατικό της επιτυχίας είναι η επιμονή και η αγάπη για το αντικείμενο. Πώς νιώθεις όταν υφαίνεις στον αργαλειό;

Η αλήθεια είναι πως δε μπορώ να περιγράψω με λόγια αυτό που νιώθω όταν υφαίνω. Στην αρχή ξεκινώ πάντα με μεγάλη όρεξη κι ενθουσιασμό για μια νέα δημιουργία αλλά και με συγκρατημένη χαρά προκειμένου να επιτύχω το αποτέλεσμα που αρχικά έχω σχεδιάσει.

Οι αργαλειοί είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μου και ομολογώ πως όταν χρειάζεται να ασχοληθώ με κάποιον άλλον τομέα της επιχείρησης και δεν υφαίνω, αισθάνομαι πως κάτι δεν πήγε καλά. Λείπουν και σε μένα, αλλά και στον σύζυγό μου που έχει συνηθίσει να δουλεύει με το ρυθμικό χτύπημα του αργαλειού μου.  Οι αργαλειοί είναι συνδεδεμένοι πλέον με εμάς. Γενικώς η υφαντική με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου, τα όριά μου, τα οποία πολλές φορές έχω ξεπεράσει, με αποτέλεσμα  να ανακαλύψω νέα μονοπάτια και μυστικά της δημιουργίας.

Μάγδα, τι υφαίνεις κυρίως;

Η πρώτη μου σκέψη όταν αποφάσισα να μάθω την τέχνη ήταν να καταφέρω να δημιουργώ τα υφάσματα και κατ’ επέκταση τα κεντήματα των παραδοσιακών φορεσιών για τις ανάγκες του βεστιαρίου μας και των πελατών μας εν γένει. Παρόλα αυτά έχω υφάνει από μπομπονιέρες και λαδόπανα, νυφικές πετσέτες, κουρτίνες, ριχτάρια, διακοσμητικά μαξιλάρια, εσάρπες και γενικότερα ότι μας ζητηθεί. Είμαστε αρκετά ευέλικτοι ως προς αυτό το θέμα, καθώς έχουμε πέντε διαφορετικά στημόνια προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες της επιχείρησης και των πελατών μας.

Υπάρχουν διαφορετικοί αργαλειοί για διαφορετικές ποιότητες υφασμάτων ή όλα γίνονται στον ίδιο αργαλειό;

Υπάρχουν διαφορετικοί αργαλειοί, αλλά κυρίως τη διαφορά τη συναντά κανείς στον τρόπο που «αρματώνεται» ένας αργαλειός προκειμένου να υφάνει. Συγκεκριμένα πρέπει να γνωρίζουμε από πριν τι θέλουμε να υφάνουμε κυρίως κι έπειτα να επιλέξουμε για παράδειγμα την πυκνότητα του υφάσματος, το φάρδος του, το μίτωμα που θα κάνουμε, τι στημόνι θα επιλέξουμε κλπ. Τίποτα δε συμβαίνει τυχαία.

Χειροποιητα χαλια

Στο εργαστήριο μας έχουμε «αρματώσει» τέσσερις αργαλειούς  με διαφορετικό στήσιμο στον καθένα, δηλαδή διαφορετικό μίτωμα, διαφορετικά χτένια, διαφορετικά χρώματα και πάχη στημονιών διότι ο καθένας προορίζεται για διαφορετική χρήση. Ο τελευταίος αργαλειός που στήσαμε πρόσφατα προορίζεται για χαλιά, διακοσμητικά υφαντά, και γενικώς οτιδήποτε απαιτεί πιο χοντρό και με μεγάλη αντοχή στημόνι.

Γίνεται αντιληπτή η διαφορά ενός χειροποίητου υφαντού από τα τυποποιημένα και τι πρέπει να προσέχουμε στην ποιότητα των υφασμάτων;

Κατά τη γνώμη μου δεν έχει καμία σχέση το ένα με το άλλο. Φυσικά και είναι αντιληπτή η διαφορά ενός χειροποίητου υφαντού από ένα ύφασμα του εμπορίου, όπως και κάθε χειροτεχνήματος άλλωστε, κι έγκειται κυρίως στην υφή και στην εφαρμογή του. Πιο εύκολα πείθεται κανείς όταν πιάσει στα χέρια του ταυτόχρονα και τα δυο προϊόντα. Το χειροποίητο είναι πιο απαλό, πιο αφράτο που λέμε και με το πέρασμα του χρόνου νιώθω ότι βελτιώνεται κι άλλο.

Βαμβακερές πετσέτες με κεντημένες μπορντούρες σε έναν από τους αργαλειούς του εργαστηρίου

Σε ό,τι αφορά στην επιλογή της σωστής ποιότητας των υφασμάτων το πιο σημαντικό κριτήριο είναι να εξυπηρετούνται οι ανάγκες για τις οποίες προορίζονται και να είναι ανθεκτικά στο πέρασμα του χρόνου. Αν πρόκειται για υφαντά ρουχισμού ή ειδών σπιτιού θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να μην χρησιμοποιηθούν υλικά επιβαρυντικά για τον άνθρωπο και κατ’ επέκταση για το περιβάλλον.

Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένας άνθρωπος για να ασχοληθεί με την υφαντική;

Το κυριότερο χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει μια υφάντρα είναι η επιδεξιότητα, διότι η συγκεκριμένη τέχνη εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τις ικανότητες της . Είναι μια τέχνη δύσκολη και χρονοβόρα. Όταν μια υφάντρα δημιουργεί στον αργαλειό κατά κάποιο τρόπο μετατρέπει τα συναισθήματά της σε μοναδικά χειροποίητα υφαντά, έχοντας συνοδοιπόρο το μεράκι και την αγάπη της για την τέχνη.  Αυτό απαιτεί πειθαρχία, υπομονή, επιμονή όπως επίσης ευρηματικότητα κι έμπνευση έτσι ώστε το κάθε υφαντό  να έχει άρτιο αποτέλεσμα, να έλκει τα βλέμματα και να εντυπωσιάζει.

Ποιές είναι οι δικές σου φιλοδοξίες όσον αφορά την υφαντική;

Μεγάλη μου επιθυμία είναι να καταφέρω να βάλω ένα λιθαράκι προκειμένου εξελιχθεί κι άλλο η τέχνη αυτή. Θα μου δώσει μεγάλη χαρά και ικανοποίηση αν τα υφαντά μου μετά από κάποια χρόνια αποτελέσουν μια νέα πρόταση στο χώρο μας μεταδίδοντας ταυτόχρονα στις επόμενες γενιές τον πολιτιστικό θησαυρό της ελληνικής μας κληρονομιάς, δίχως αλλοιώσεις παρά μόνο έτσι όπως μας την παρέδωσαν οι  πρόγονοί μας. Είναι καθήκον όλων μας η συνέχεια και διαφύλαξη των παραδοσιακών αξιών και ιδανικών του λαού μας. Κοντολογίς να μεταδοθεί η παράδοση και η πολιτιστική μας κληρονομιά μέσα από τα υφαντά μου.

Υπάρχει ζήτηση στα ελληνικά υφαντά; Είναι η υφαντική ένας τομέας εργασίας που μπορεί να δώσει διέξοδο στην ανάγκη των σύγχρονων Νεοελλήνων για εργασία; Τι προοπτικές έχει ο χώρος;

Η ζήτηση στα ελληνικά υφαντά θα έλεγα πως έχει αύξουσα πορεία. Έχει σημειωθεί μεγάλο ενδιαφέρον προς τα παραδοσιακά υφαντά όχι μόνο από το ελληνικό κοινό αλλά κι από τους ξένους.  Επίσης έχει ξεκινήσει η παραγωγή χειροποίητων υφαντών με σχέδια και γεωμετρικά μοτίβα  εμπνευσμένα από την παράδοσή μας και προσαρμοσμένα στις τάσεις της τρέχουσας εποχής.  Αυτή την τακτική ακολουθεί και το εργαστήρι μας κατά καιρούς και δε σας κρύβω πως ξεκίνησε έπειτα από την παρότρυνση των πελατών μας.

Σε ό,τι αφορά την υφαντική ως επάγγελμα με προοπτικές θα έλεγα πως ζούμε σε μια εποχή που το επάγγελμα αυτό γνωρίζει άνθιση. Καθοριστικοί παράγοντες γι’ αυτό είναι η έντονη ζήτηση των υφαντών γενικά στην αγορά και οι τάσεις της μόδας. Βιώνουμε μια άνθηση των παραδοσιακών επαγγελμάτων και γενικότερα υπάρχει μια έντονη επιθυμία και ροπή προς την παράδοση. Θα έλεγα πως είναι ευκαιρία να ασχοληθεί κανείς με την υφαντική και ό,τι  επαφίεται με την παράδοση και τον πολιτισμό μας.

Το εργαστήριο της Μάγδας Τσιρώνη και του Γιάννη Αυγερόπουλου μπορείτε να το βρείτε στην πόλη της Λαμίας, Μεγάλου Αλεξάνδρου 6, τηλ: 2231024808, 6972329173 Μάγδα, 6972330867 Γιάννης  Facebook:  Υφάδι Εργαστήριο παραδοσιακής Φορεσιάς  email επικοινωνίας : info@ifadi.gr   Instagram: Τσιρώνη Μάγδα, Αυγερόπουλος Γιάννης

 

Advertisement

Μάθημα κεραμικής απο τον αγγειοπλάστη Γιάννη Σταγκίδη στη Βόρεια Εύβοια

Το περασμένο Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου μας περίμενε μια μεγάλη έκπληξη εδώ στη Βόρεια Εύβοια και συγκεκριμένα στο χώρο του ξενοδοχείου «Αέναον» στα Κανατάδικα, την παραλία της Ιστιαίας. Όπως γνωρίζετε οι ντόπιοι και θα μάθετε σήμερα οι υπόλοιποι, η περιοχή των Κανατάδικων στη Βόρεια Εύβοια ήταν ευρέως γνωστή για τα εργαστήρια κεραμιδιών που υπήρχαν στην περιοχή. Ο παραδοσιακός αγγειοπλάστης Γιάννης Σταγκίδης, που έχει αναλάβει πολλά πρότζεκτ μουσείων και συνεργάζεται με τη σχολή Αρχαιολογίας, επισκέφτηκε το μέρος και εξέτασε το χώμα, το οποίο είναι πηλός εξαιρετικής ποιότητας, και στο χώρο του «Αέναον» δημιούργησε με τη βοήθεια των ιδιοκτητών, έναν φούρνο ψησίματος κεραμικών σε σχέδιο του 500 π.Χ, με σκοπό να δημιουργηθεί σταδιακά ένα μικρό εκπαιδευτικό πρότζεκτ, στο χώρο που παλιά παράγονταν κεραμικά.

Το περασμένο Σάββατο λοιπόν, ο Γιάννης Σταγκίδης «έκαψε» για πρώτη φορά το φούρνο, για να γίνει λειτουργικός και μας περιέγραψε τον τρόπο εξαγωγής του πηλού απο το χώμα, τον τρόπο που φτιάχνονταν τα κεραμικά παλιά και σήμερα, τον τρόπο που ψήνονται και χίλιες λεπτομέρειες που είναι άγνωστες σε όλους εμάς.

Ο Γιάννης Σταγκίδης εμπρός απο τον καινούριο φούρνο κεραμικών σε σχέδιο του 500πΧ.

Ο Γιάννης Σταγκίδης μας περιέγραψε πώς έχτισε το φούρνο, με εσωτερικά επίπεδα, διάτρητα για να περνά η φλόγα, χρησιμοποιώντας μίγμα πηλού και άχυρου το οποίο έπρεπε πρώτα να στεγνώσει καλά και μετά να καεί εσωτερικά για να στερεοποιηθεί. Στο εσωτερικό του μικρού κλίβανου, αναπτύσσεται θερμοκρασία μέχρι 1000 βαθμών Κελσίου, η οποία είναι απαραίτητη για να ψηθούν σωστά τα κεραμικά. «Στην αρχή βάζουμε ως καύσιμη ύλη βελανιδιά που καίει αργά και κάνει κάρβουνα για να αυξηθεί αργά η θερμοκρασία, μετά βάζουμε πεύκο που κάνει μεγάλη φλόγα και λίγα κάρβουνα και στο τέλος καίμε καλάμια που κάνουν πολλή φλόγα γρήγορα και δεν αφήνουν κάρβουνα. Τροφοδοτούμε συνέχεια το φούρνο για να μην πέσει η θερμοκρασία. Ο φούρνος πρέπει να καίει όταν έχουμε μέσα κεραμικά για τουλάχιστον τρεις ώρες, στην αρχή και τέσσερις. Μετά τον αφήνουμε να κρυώσει προοδευτικά μόνος του, κάτι που παίρνει σχεδόν ένα εικοσιτετράωρο ή περισσότερο, για να μπορέσουμε να βγάλουμε τα σκεύη απο μέσα.»

ο φούρνος κεραμικών με την καμινάδα του. Στο πλάι το στρογγυλό καπάκι της καμινάδας.

Μετά απο την ξενάγηση στο φούρνο ο Γιάννης Σταγκίδης μας έκανε επίδειξη πώς δουλεύεται ένα πήλινο αντικείμενο στον τροχό της αγγειοπλαστικής. Μας εξήγησε πόσο σημαντικό είναι το σωστό πλάσιμο του πηλού, ώστε να μην έχει μέσα του καθόλου αέρα που θα καταστρέψει στο ψήσιμο το αντικείμενο. Επίσης μας τόνισε πόσο σημαντικό είναι το σωστό κεντράρισμα του πηλού στον τροχό και η μετακίνησή του καθώς εκείνος γυρίζει, ώστε πάντα να διατηρείται το κέντρο. Η επίδειξη που μας έκανε ήταν πραγματικά μαγική, καθώς δημιουργούσε σε λίγα λεπτά όμορφα, χρηστικά αντικείμενα. Το έκανε να μοιάζει τόσο εύκολο!

 

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Φυσικά όλοι θέλαμε να δοκιμάσουμε! Και πρώτα τα παιδιά!

Ο Γιάννης Σταγκίδης δίνει στα παιδιά μια εμπειρία πλασίματος πηλού στον τροχό αγγειοπλαστικής

Μπορεί όλοι σας να νομίζετε οτι το πλάσιμο του πηλού είναι κάτι εύκολο αλλά σας ενημερώνω απο προσωπική εμπειρία οτι δεν είναι τόσο απλό όσο δείχνει! Χρειάζεται δεξιοτεχνία, αυτοσυγκέντρωση και εμπειρία για να δημιουργηθεί έστω και μόνο ένα απλό αντικείμενο. Από το ξεκίνημα, τη σωστή τοποθέτηση του άμορφου σβώλου πηλού πάνω στον τροχό, το κόλλημα της μάζας, τη σωστή ποσότητα νερού ώστε να γλιστρά και να πλάθεται αλλά να μην είναι υπερβολικό  ώστε να χαλάσει ο πηλός, από τον τρόπο που θα τρυπηθεί με τη βοήθεια των δαχτύλων μας, που θα του δώσουμε ύψος ή πλάτος, και στο τέλος με τη χρήση ενός κομματιού ξύλου, που θα λειανθούν οι επιφάνειες, όλα είναι μικρές λεπτομέρειες που καθεμιά της έχει σημαντική αξία στο τελικό αποτέλεσμα. Όπως μας είπε πολύ εύστοχα ο κύριος Γιάννης «Μοιάζει με το παίξιμο του βιολιού. Είναι δύσκολο να το μάθεις αλλά αν προσπαθήσεις θα τα καταφέρεις! Πόσοι υπάρχουν στον κόσμο που ξέρουν να παίζουν βιολί!» Και επειδή η παραδοσιακή αγγειοπλαστική είναι ένα επάγγελμα που χάνεται, είναι σημαντικό αυτή η τέχνη να μεταφερθεί στα παιδιά μας…

Τα περισσότερα λόγια είναι περιττά. Ένα μόνο χρειάζεται… Μεράκι και καλή διάθεση! Ευχαριστούμε πολύ το Γιάννη Σταγκίδη για την υπέροχη εμπειρία καθώς και τους ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου ΑΕΝΑΟΝ για τη φιλοξενία.

Τα χάνια στην Ελλάδα του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα

Όταν σκεφτόμαστε ταξίδια σήμερα , το πρώτο που μας έρχεται στο μυαλό είναι τα ξενοδοχεία που θα μείνουμε. Άραγε όμως τι γινόταν σε παλαιότερες εποχές; Οι άνθρωποι ταξίδευαν και διανυκτέρευαν σε «χάνια» τα οποία βρίσκονταν πανω στους κομβικούς δρόμους και αποτελούσαν σταθμούς ανάπαυσης του ταξιδιού για τους Έλληνες και ξένους περιηγητές και εμπόρους.

Η λέξη «χάνι», προέρχεται από την τουρκική λέξη hun και σημαίνει πανδοχείο.

Τα χάνια, ξύλινα οικήματα στην αρχή, αργότερα λιθόκτιστα, ισόγεια ή δίπατα με δίριχτη κεραμοσκεπή, στήνονταν κατά το πλείστον σε «οδικές αρτηρίες» της εποχής. Διέθεταν στάβλους ή απλά μια περιφραγμένη αυλή όπου άραζαν τα κάρα και έδεναν τα άλογα και τα υπόλοιπα ζώα των ιδιοκτητών και των διερχομένων, οι οποίοι έτσι μπορούσαν να βρουν κατάλυμα ύπνου και φαγητό. Τους διερχόμενους εξυπηρετούσαν οι χαν(ι)τζήδες (=ιδιοκτήτες χανιών), οι οποίοι ήταν σημαντικοί πληροφοριοδότες για τους διερχόμενους. Τα πιο καλά χάνια είχαν και ένα δωμάτιο στην είσοδο, που είχε ως σκοπό να συγκεντρώνει τους πελάτες για να συζητούν θέματα που θα τους ενδιέφεραν. Εκεί έπιναν και το ρόφημά τους, τσάι ή καφέ.  Στο κατώι διατηρούσαν το μαγειρείο και στο ανώι τα υπνοδωμάτια.

Σιγά σιγά τα χάνια μετεξελίχθηκαν σε «εμπορικά κέντρα» της εποχής, με τους διερχόμενους εφόσον περνούσαν κάποιες ώρες εκεί, να γνωρίζονται και να κλείνουν συμφωνίες μεταξύ τους αλλά και να πουλάνε τα γεννήματά τους.

Χάνι από την περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας – Inn in the region of Aetolia and Acarnania from SCHWEIGER LERCHENFELD, Amand, (Freiherr von). Griechenland in Wort und Bild, Eine Schilderung des hellenischen Konigreiches, Leipzig, Heinrich Schmidt & Carl Günther, 1887 / Kettwig, Phaidon, 1992.

Χάνι στο Μαντούδι της Εύβοιας Inn in Mantoudi, Euboea.from SCHWEIGER LERCHENFELD, Amand, (Freiherr von). Griechenland in Wort und Bild, Eine Schilderung des hellenischen Konigreiches, Leipzig, Heinrich Schmidt & Carl Günther, 1887 / Kettwig, Phaidon, 1992.

Το παραπάνω χαρακτικό είναι μια σπάνια απεικόνιση μιας ομάδας Βρετανών περιηγητών μέσα στο Χάνι του Βουρλιά. Το έχει σχεδιάσει ο F. W. Newton και είναι δημοσιευμένο στο εξώφυλλο του ταξιδιωτικού βιβλίου που έγραψε ο Edward Giffard. Ήταν αρχές του 1836 όταν αυτοί οι δύο νεαροί, συμφοιτητές στην Οξφόρδη, αποφάσισαν να κάνουν το ταξίδι στην Ελλάδα. πηγη: https://eurotas.wordpress.com/tag/%CF%87%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1/

Για να δούμε πώς ένας περιηγητής περιγράφει την υποδοχή και περιποίηση που έλαβε στο Χάνι του Βουρλιά στην Πελοπόννησο

«Το χάνι του Βουρλιά ήταν αληθινό παλάτι σε σύγκριση με τη buonalocanda, και μπορεί κανείς να πάρει μια ιδέα αμφοτέρων, και των καταλυμάτων που βρίσκει ο ταξιδιώτης σ’αυτά τα μέρη, από την εικόνα του εξωφύλλου –ένα σκίτσο που έκανε ο κ. Newton με το δωμάτιό μας και τις ασχολίες μας εκείνο το βράδυ. Εγώ, με τη βοήθεια του Δημήτρη, ενός από του υπηρέτες, μαγειρεύω, ο κ. Newton χτυπάει αυγά, τα οποία ανακατεμένα με νερό χρησιμοποιούμε ως υποκατάστατο του γάλακτος, και ο κ. Johnstone ετοιμάζει τη ‘φορητή σούπα’ μας [πρόδρομο της σημερινής σούπας σε κύβους]. Ένας άλλος υπηρέτης στρώνει ένα τραπεζομάντηλο από μουσαμά –μια πολύ χρήσιμη πολυτέλεια που είχε προμηθευτεί ο κ. Johnstone. Από την ανοιχτή πόρτα μπαίνει ένας από τους οδηγούς μας, κουβαλώντας ξύλα για τη φωτιά και μια κότα που μόλις είχε σφάξει για μας, και μακριά φαίνεται ο Ταΰγετος σκεπασμένος με χιόνι.» (Giffard E, Α short visit to the Ionian Islands, Athens and the Morea)

στερεοσκοπική φωτογραφία, που εικονίζει μάλλον το Χάνι του Μπακούρου (αν και, ίσως από κάποια παρανάγνωση, στη λεζάντα αναφέρεται ως χάνι του «Bachouni») στην Πελοπόννησο πηγη: https://eurotas.wordpress.com/2013/05/28/%CF%84%CE%B1-%CF%87%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF-%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CF%8D/

Ο Γιάννης Μπαλτάς, γιός του ιδιοκτήτη στο Χάνι  των Μπαλταίων στον παλιό δρόμο προς το Αγρίνιο θυμάται…

«Λέγομαι Μπαλτάς Ιωάννης του Αθανασίου. Γεννήθηκα το 1929.
Το χάνι πιο πριν το είχε ο παππούς μου και μετά ο πατέρας μου. Ιωάννης ο παππούς μου, αυτός είχε φτιάξει το χάνι, το 1860 περίπου. Το επισκευάσαμε λίγο, γιατί με την κατοχή το βομβαρδίσαν, κάψαν πόρτες, τα ξύλινα σχεδόν όλα, και όταν ήρθαμε δεν είχαμε πού να μείνουμε. Φτιάξαμε το δάπεδο και μετά πάνω…

Τότε ο Μπουρσός είχε πάνω από χίλια άτομα. Πέρναγαν απ’ αυτόν το δρόμο, σαν φίδι, από πάνω και πηγαίνανε. Πέρναγαν και προς τα αριστερά προς την Καρίτσα. Είχε δω κόσμο το χάνι. Περνούσαν αγωγιάτες, κοιμόντουσαν, κάναν ταξίδια και μια βδομάδα και παραπάνω. Πήγαιναν ως το Μεσολόγγι απ’ το Καρπενήσι και τη Λαμία. Φορτώναν τριφυλλόσπορο και πηγαίναν να τον πουλήσουν. Από κει φόρτωναν λάδι, πορτοκάλια, ψάρια. Τα ψάρια τα αλατίζαν και τα μεταφέρανε. Βάζαν μέσα σε τράστα σακούλες χιόνι για να μη λιώνει, και τα μεταφέρανε τα ψάρια…»

το Χάνι των Μπαλταίων πηγή: http://www.anexitilo.net/2017/01/blog-post_75.html

Κάποια «χάνια» έμειναν στην ιστορία όπως το θρυλικό Χάνι της Γραβιάς όπου κλείστηκε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 πολεμιστές και αντέκρουσε την επίθεση των τούρκικων στρατευμάτων του Ομερ Βρυώνη.

Σε άλλες περιπτώσεις η συναναστροφή Ελλήνων και Τούρκων διερχομένων στο χάνι μπορούσε να καταλήξει σε αψιμαχία με άσχημη κατάληξη.

Πάντως για αιώνες, το χάνι αποτέλεσε σημείο ανεφοδιασμού, διανυκτέρευσης και ξεκούρασης των διερχομένων. Σήμερα ελάχιστα απο αυτά, όσα δεν γκρεμίστηκαν και σώθηκαν απο τη φθορά του χρόνου και των ανθρώπων, έχουν μετατραπεί κυρίως σε  χώρους λαογραφικού ενδιαφέροντος.

Επαγγέλματα που χάθηκαν: Ο σαλεπιτζής

Πριν από πολλά χρόνια, όταν τύχαινε κάποιοι να ξενυχτήσουν, κατέβαιναν στην Πλατεία Ομονοίας για να αγοράσουν την εφημερίδα της επομένης ημέρας και μετά αναζητούσαν τον σαλεπιτζή για ένα ρόφημα που θα τους βοήθαγε να ξεχάσουν την παγωνιά της νύχτας.

Εκεί στο στέκι του, όση ώρα αυτός ετοίμαζε το ζεστό ρόφημα, δημιουργούσε ένα κλίμα ευθυμίας αλλά και αντιπαραθέσεων, προκαλώντας τους πελάτες που περίμεναν μέσα στην παγωνιά, και θίγοντας θέματα που αφορούσαν την πολιτική επικαιρότητα, την καθημερινότητα και οτιδήποτε ήταν ικανό να «ανάψει τα αίματα». Έτσι οι θαμώνες ζεσταίνονταν έως ότου εκείνος ολοκληρώσει την παρασκευή του θαυματουργού ροφήματος.

Στην τούρκικη γλώσσα salep σημαίνει σαλέπι και salepci o παρασκευαστής και πωλητής του ποτού, ο σαλεπιτζής.

Το σαλέπι είναι σκόνη από αποξηραμένους βολβούς διαφόρων ορχεοειδών. Η σκόνη βράζεται με ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα. Το ομώνυμο ποτό είναι θρεπτικό λόγω του αμύλου και της γόμας που περιέχει καθώς και θερμαντικό λόγω της παχύρρευστης μορφής του.

Ο Σαλεπιτζής κρατούσε στο ένα χέρι ένα μεγάλο σαμοβάρι και στο άλλο ένα καλαθάκι, με ποτηράκια και τη ζάχαρη. Είχε βράσει από το σπίτι του το νερό με το σαλέπι. Στη βάση του σαμοβάρι είχε αναμμένα κάρβουνα, για να διατηρεί ζεστό το νερό. Ή μεταλλική λάμα στό άκρο τού σκεύους τό σταθερό ποιούσε , αλλά καί κρατούσε τό υγρό ζεστό μέχρι νά πέσει στό ποτήρι! Δίπλα από το σαμοβάρι, είχε το ειδικό τραπεζάκι, για να στηρίζει την ζάχαρη, την κανέλλα και το δοχείο με το νερό, για να ξαναφτιάξει, αν του χρειαζόταν. Για το βράδυ, υπήρχε και μια λάμπα (θυέλλης), που φώτιζε τον χώρο. Στην πλάτη, είχε πάντα κρεμασμένο ένα ξύλο, σαν τόξο, για να κρεμάει το σαμοβάρι και τη λοιπή πραμάτεια, σαν άλλαζε στέκι.

Δείτε εδώ και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα που δεν υπάρχουν πια.

Πηγές:

http://kardari.gr/salepitzis?hitcount=0

… ΜΙΚΡΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ Club Φίλων …: Ένα επάγγελμα που χάθηκε: ο σαλεπιτζής

Σαλεπιτζής στο κέντρο της Αθήνας στις αρχές του 20ου αιώνα.
Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί στη Σταδίου και το κτίριο πίσω από το σαλεπιτζή και τους πελάτες του είναι το Βασιλικό Τυπογραφείο, στην αρχική του ισόγεια μορφή. Η προσθήκη ορόφου έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’30 προκειμένου να στεγάσει το Πρωτοδικείο και έτσι πήρε τη σημερινή του μορφή. Το ψηλό κτίριο πίσω του είναι το Μέγαρο Αξελού και ανάμεσά τους η οδός Σανταρόζα. 
Από Μεταμορφώσεις της πόλης – και όχι μόνο

O νερουλάς : επαγγέλματα που χάθηκαν

Από τότε που η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα της χώρας μέχρι και τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, οι Αθηναίοι έλεγαν -κυριολεκτικά- το νερό νεράκι. Στην παλιά Αθήνα δεν υπήρχαν βρύσες μέσα στα σπίτια, όπως σήμερα, με τρεχούμενο νερό, μόνο κανένα πηγάδι εδώ και εκεί.

Για έναν περίπου αιώνα η ύδρευση ταλάνιζε την Αθήνα. Το παλαιό υδραγωγείο του Αδριανού είχε πάθει ανεπανόρθωτες ζημιές από τους πολέμους του ’21.
Η Αθήνα υδρευόταν από τις 55 δημοτικές βρύσες που υπήρχαν σε διάφορα σημεία, οι οποίες συνεισέφεραν ελάχιστα έως και καθόλου στις καθημερινές ανάγκες της κατανάλωσης νερού. Ατελείωτες οι ουρές των Αθηναίων καθημερινά σε αυτές με τους τενεκέδες και τις στάμνες, καυγάδες για τη σειρά και φασαρίες.

Μέσα σε όλες αυτές τις καταστάσεις η μόνη λύση που έδινε μια κάποια μικρή ανακούφιση στον απλό κοσμάκη ήταν ο νερουλάς.
Ο νερουλάς αναλάμβανε την τροφοδότησή του κόσμου με νερό, και έκανε χρυσές δουλειές.

Οι νερουλάδες μετέφεραν με τα κάρα τους και πουλούσαν νερό στην Αθήνα, στα σπίτια που διέθεταν δεξαμενές από τις πηγές των γύρω χωριών, όπως της Κηφισιάς και του Αμαρουσίου. Στο κάρο είχε βυτίο που χωρούσε τετρακόσιες οκάδες νερό. Όπου περνούσε, οι νοικοκυρές του έκαναν σινιάλο να σταματήσει. Στα χέρια κρατούσαν ένα τενεκέ και μία δραχμή. Τα Σάββατα, συνήθως, ήταν αποφασισμένες για πιο μεγάλες σπατάλες…

Η χειρότερη ώρα του Νερουλά ήταν όταν τουμπάριζε το κάρο. Όχι και λίγες φορές σε κάποια επικίνδυνη καμπή του δρόμου, Νερουλάς, κάρο και ζωντανό έπεφταν στο χώμα με κίνδυνο μέχρι να χάσουν τη ζωή τους. Την επόμενη στιγμή αν δεν χτυπούσε σοβαρά ο νερουλάς, πεταγόταν κι άδειαζε το βυτίο με σπαραγμό ψυχής. Για να ξεθυμάνει πολλές φορές δάγκωνε υστερικά μέχρι τ’ αυτί του ζώου. Ύστερα πιο ήρεμος σήκωνε το κάρο, έδενε το μουλάρι και κινούσε να ξαναφορτώσει υπομονετικά νερό

Υπήρχε συνήθως ένας νερουλάς σε κάθε γειτονιά και είχε σταθερή πελατεία.
Βέβαια στα χωριά δεν υπήρχαν αυτά τα δύο επαγγέλματα, διότι γάλα είχαν σχεδόν όλοι και νερό είχαν από τις κεντρικές βρύσες του χωριού, που το κουβαλούσαν οι γυναίκες με τις βαρέλες ή με πιο μεγάλα βαρέλια που τα φόρτωναν στο γαϊδουράκι !
Έκανε πολλά κοπιαστικά δρομολόγια και αμειβότανε περίπου 1 δεκάρα τον τενεκέ.
Συνήθως είχε επάνω στον γάιδαρο του δυο βαρελάκια δεμένα ή σε ένα κάρο ένα-δυο μεγάλα βαρέλια με νερό και φώναζε στις γειτονιές ή χτυπούσε την κουδούνα του,
έτρεχαν έξω οι νοικοκυρές και οι υπηρέτριες από τα αρχοντικά με τα δοχεία τους και έπαιρναν το νερό, ενώ ταυτόχρονα γινότανε και το σχετικό «πηγαδάκι» για το κουτσομπολιό της ημέρας !

Ο πιο διάσημος νερουλάς της πατρίδας μας, ήταν ο γνωστός Ολυμπιονίκης Σπύρος Λούης. Το 1896 μέσα από απρόβλεπτες καταστάσεις, κέρδισε τον Μαραθώνιο στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας. Μετά τη θρυλική νίκη, ο βασιλιάς του πρότεινε για δώρο κτήματα. Αυτός όμως προτίμησε μια σούστα με τέσσερις ρόδες να τοποθετεί πολλές θήκες για τα σκαμνιά του. Κάθε πρωί πήγαινε στο υδραγωγείο του Μαρουσιού για φόρτωμα. Εκεί έβλεπε μαζεμένα πολλά πιτσιρίκια που δεν χόρταιναν να τον θαυμάζουν. Έξυπνος άνθρωπος τους έδινε από μια καραμέλα και τα’βαζε να γεμίζουν τα σκαμνιά και να τα ταπώνουν με φελλό. Ύστερα ερχόταν ο δημοτικός υπάλληλος κι έβαζε ένα μπλε χαρτί με την αναπαράσταση της Αμαρύσιας Αρτέμιδας. Στο τέλος σφράγιζε με μολύβι τα σταμνιά για το γνήσιον του …νερού.

Βέβαια πέρασαν τα χρόνια οι νερουλάδες άφησαν τα κάρα τους και χρησιμοποίησαν πλέον τις μηχανές -θα τις θυμάστε οι μεγαλύτεροι- αυτές με τις τρεις ρόδες, τέτοια τρίκυκλα κατέκλυσαν την πατρίδα μας μετά το 1940.

 

Μέχρι το 1924 η Αθήνα υδρευόταν κυρίως από τα νερά των πηγών της Πάρνηθας και από τον υπόγειο υδροφορέα.
Το 1925 άρχισαν να κατασκευάζονται τα πρώτα σύγχρονα έργα ύδρευσης στην περιοχή της Πρωτεύουσας.
Τη χρονιά αυτή υπογράφτηκε σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της Αμερικανικής Εταιρείας ULEN και της Τράπεζας Αθηνών για τη χρηματοδότηση και κατασκευή έργων ύδρευσης της Πρωτεύουσας.
Το επάγγελμα του νερουλά διατηρήθηκε μέχρι το 1930, οπότε ιδρύθηκε η ΟΥΛΕΝ

Δείτε και αλλα επαγγελματα όπως ο λούστρος,  πωλητης πουλερικών ή ο βοσκός  , ο τσαρουχοποιός , ο χαμάλης  , ο χαλκουργός ή γανωματής , ο αγγειοπλάστης , αλλά και ένα ενδιαφέρον άρθρο για την παιδική εργασία και τις γυναίκες που δούλευαν στις αλυκές της Λευκάδας
ΠΗΓΕΣ

http://pisostapalia.blogspot.gr/2016/09/blog-post_301.html

Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς / Μικρός Ρωμιός

my-magazine/lolanaenaallo

https://radioaetos.com/%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC-%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CF%85%CF%80%CE%AE%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%BD-%CE%B2%CF%81%CF%8D%CF%83/

Επαγγέλματα που χάθηκαν: Ο λούστρος

 

Σπάνια φωτογράφιση όπου λούστρος εξυπηρετεί κυρία (1939)

Ο μικρός λούστρος του 1933, έξω από την Αγία Τριάδα. Κάνει τα μαθήματά του στα σκαλιά της εκκλησίας…

Λούστρος 1932 πηγη https://ellas2.wordpress.com

Λούστρος ή λουστραδόρος ονομάζεται ο πλανόδιος που το επάγγελμα του είναι να γυαλίζει παπούτσια περαστικών. Στη δουλειά του λούστρου χρησιμοποιείται κασελάκι που μέσα έχει τα βερνίκια και βούρτσες για το γυάλισμα των παπουτσιών. Σε αρκετές περιπτώσεις, ιδιαίτερα παλαιότερα (όπως φαίνεται & σε ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου), οι λούστροι ήταν επί το πλείστον παιδιά ή έφηβοι.

Τα μαύρο δερμάτινο ή καφέ σκούρο παπούτσι ή σκαρπίνι ήταν status για τον άνδρα της γύρας και έπρεπε πάντα να είναι λουστραρισμένο και να δείχνει στο μάτι ,κυρίως σε μια εποχή που τα παπούτσια λέρωναν εύκολα και σκονίζονταν από τους χωματόδρομους.

Πάτρα 1930.

«Ο πελάτης άπλωνε το πόδι του στο στη μπρούτζινη συνήθως βάση απ’το κασέλι και όλα τα άλλα τα αναλάμβανε ο λούστρος. Δίπλωνε το μπατζάκι μη λερωθεί και έχωνε χαρτόνια από τσιγαρόκουτα στα πλάγια για να προστατέψει την κάλτσα. Ξεσκόνιζε με βούρτσα το παπούτσι, έβαζε λίγη αλοιφή από το μπουκαλάκι με το κατάλληλο χρώμα, και την άπλωνε παντού με την βούρτσα. Με ελαφρύ κτύπημα της βούρτσας στο παπούτσι έδινε το σύνθημα στον πελάτη να αλλάξει πόδι. Επαναλάμβανε την διαδικασία και επέστρεφε στο πρώτο για να του δώσει το τελικό γυάλισμα με πανί και με ειδική αλοιφή, το «ευρωπαϊκό» όπως το έλεγαν.

Μερικοί λούστροι έκαναν επίδειξη της δεξιοτεχνίας τους προσφέροντας δωρεάν θέαμα στο κοινό, πετώντας τις βούρτσες στριφογυριστά στο αέρα, σαν ζογκλέρ, ή χτυπώντας τες ρυθμικά στο κασελάκι.
Ο λούστρος μπορεί να ήταν και πλανόδιος κάποιες φορές όταν κουράζοντας από το σκαμνί του.

Περνούσε από τα καφενεία κυρίως όπου σύχναζαν οι μόρτηδες οι σκαρπινάτοι.
Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο πελάτης του καφενείου με νεύμα του τον καλούσε για λουστράρισμα ενώ ο ίδιος απολάμβανε τον ελληνικό του διαβάζοντας την εφημερίδα του. Εγώ ως γραφών την έζησα αυτή τη σκηνή σε καφενείο με πελάτη το θείο μου. Ο πελάτης όσο φτωχός κι αν ήταν έδειχνε αρχοντικός στη διάρκεια του λουστραρίσματος κυρίως στο καφενείο και πολλοί το ζούσαν ως αρχόντοι του ενός λεπτού.
Φυσικά οι λούστροι δεν έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης από την υπόλοιπη κοινωνία , όσο φτωχή κι αν ήταν τα χρόνια εκείνα.
Η λέξη «λούστρος» ήταν συνώνυμη του σημερινού γύφτου και αποτελούσε βρισιά.
Το επάγγελμα ήταν ταπεινό από τη φύση του , ο λούστρος πολλές φορές δε κοιτούσε ψηλά στον πελάτη όσο διαρκούσε η δουλειά του εκτός αν ήταν ανάγκη να του πει κάτι. Για τους λούστρους μεγαλύτερης ηλικίας η στάση του σώματος ήταν επώδυνη ανάλογα και κατα πόσο ήταν παχύς.» (πηγή)

Ο λουστραδόρος είναι ένα επάγγελμα που έχει καταργηθεί στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά υπάρχει ακόμη σε άλλες χώρες, όπως η γειτονική μας Τουρκία.

Δείτε και αλλα επαγγελματα όπως ο πωλητης πουλερικών ή ο βοσκός  , ο τσαρουχοποιός , ο χαμάλης  , ο χαλκουργός ή γανωματής , ο αγγειοπλάστης , αλλά και ένα ενδιαφέρον άρθρο για την παιδική εργασία και τις γυναίκες που δούλευαν στις αλυκές της Λευκάδας

Βοσκοί στην Ελλάδα του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα

Ο ποιμενικός βίος ήταν ο συνηθέστερος στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, όπου τα πιο κοινά επαγγέλματα ήταν ο βοσκός και ο αγρότης. Εδώ έχουμε μια μικρή συλλογή φωτογραφιών βοσκών της Ελλάδας του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, που μας μεταφέρουν σε εκείνη την εποχή, παρουσιάζοντάς μας επίσης και την χαρακτηριστική φορεσιά τους. Δείτε αρκετές γκραβούρες με φορεσιές βοσκών του 19ου αιώνα στη σειρά βιβλίων Traditional dress of Greece

Δείτε και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα όπως ο λούστραδόρος,   ο τσαρουχοποιός , ο χαμάλης  , ο χαλκουργός ή γανωματής , ο αγγειοπλάστης , αλλά και ένα ενδιαφέρον άρθρο για την παιδική εργασία και τις γυναίκες που δούλευαν στις αλυκές του Μεσολογγίου

Βοσκόπουλο με το κοπάδι και τις αγελάδες του στους πρόποδες του Παρνασσού.
Πηγή: ALEXANDER WILBOURNE WEDDELLl – Δεκέμβριος 1922 – Αιώνια Ελλάδα, anemourion.blogspot.gr 1920

Βοσκός με το κοπάδι του κάτω από την Ακρόπολη Fred Boissonas 1903-1930

Βοσκός από τον Ορχομενό 1910 πηγή

Βοσκός στο Στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας 1907 πηγή

 

 

Βοσκοί προβάτων 1908 πηγή

Επαγγέλματα που χάθηκαν: Ο πωλητής πουλερικών

Μας φαίνεται παράξενο σήμερα που όλα μας τα πράγματα μπορούμε να τα αγοράζουμε στο supermarket να δούμε τη μορφή του πωλητή πουλερικών ο οποίος περιδιαβαίνει τις γειτονιές των μεγάλων αστικών κέντρων και πουλάει ζωντανές κότες προορισμένες να γίνουν το γεύμα των πλουσίων των αστικών τάξεων. Οι άνθρωποι αυτοί συνήθως έρχονταν από τα χωριά και πουλούσαν τα προϊόντα τα οποία παρήγαν στο σπίτι τους. Αγκαλιά με τις κότες του ο πωλητής πουλερικών είναι μια γραφική μορφή βιοπαλαιστή των αρχών του 20ου αιώνα που εκμεταλλεύεται την αστικοποίηση προκειμένου να βγάλει το πενιχρό του μεροκάματο.

Πωλητής πουλερικών στην Αθήνα του 1910 προερχόμενος από την ύπαιθρο  πηγή

Δείτε και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα όπως ο λούστραδόρος,  ο βοσκός  , ο τσαρουχοποιός , ο χαμάλης  , ο χαλκουργός ή γανωματής , ο αγγειοπλάστης , αλλά και ένα ενδιαφέρον άρθρο για την παιδική εργασία και τις γυναίκες που δούλευαν στις αλυκές του Μεσολογγίου

Τα τοξωτά πετρινα γεφυρια της Ελλάδας-The stone made arched bridges of Greece

 

Το ΚΠΕ Μακρυνίτσας έφτιαξε για τον Δήμο Μακρυνίτσας Βόλου αυτό το ενδιαφέρον βιβλίο για τα σχολεία που κάνει μια συνοπτική αναδρομή στην παγκόσμια γεφυροποιία, παρουσιάζει μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά τοξωτά πετρινα γεφυρια που υπάρχουν ή υπήρχαν σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, κάνοντας μια ιδιαίτερη αναφορά σ’ αυτά του Πηλίου, μελετά και αναπαριστά τη διαδικασία κατασκευής τους και συστήνει τους συνήθως ανώνυμους κατασκευαστές τους, τα εργαλεία και τη συνθηματική γλώσσα τους. Αξίζει τον κόπο να το διαβάσετε για να μάθετε περισσότερα για τα άγνωστα αυτά μνημεία του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού!

Διαβάστε όλο το βιβλίο εδώ! Read the whole book here!

 

Τhe KPE of Makrinitsa  made for the municipality of Makrinitsa in Volos this interesting book for schools which makes a brief survey on the global bridges, presents some of the most characteristic arched stone bridges that exist or existed in Greece, making a special reference to the Pelion ones, studies and represents the manufacturing process and introduces us to the anonymous builders, their tools and  language. It is worth to read to learn more about these unknown monuments of Greek traditional culture!

Διαβάστε όλο το βιβλίο εδώ! Read the whole book here!

If you liked this article please like and share! Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε like και share!

Ο χαμάλης: Παραδοσιακά επαγγέλματα που χάθηκαν/ The porter: Traditional Jobs that are lost

Ο χαμάλης – The porter

ο ανειδίκευτος εργάτης που μεταφέρει φορτία, τον συναντούσαμε κυρίως στα λιμάνια , στους σταθμούς λεωφορείων ή τρένων και για να μεταφέρουν διάφορα πράγματα από την αγορά μέχρι τα σπίτια. Έβαζε τα πράγματα στην πλάτη του ή σε κάποιο καρότσι που τυχόν είχε και το έσερνε ο ίδιος. Έπαιρνε το χαρτζιλίκι του και ξαναγύριζε στο πόστο του, για να κάνει κάποιο άλλο δρομολόγιο.

Τhe unskilled worker carrying loads. We met him at the main ports, bus or train stations and also to carry things from the market to the houses. He put things on the back or in a wheelchair and dragged it himself. He took his pocket money and again returned to his post, to make another route.

 

Η λέξη χαμαλίκα δεν είναι ευθέως τουρκική. Οι διαβόητοι χαμάληδες της Πόλης αποκαλούσαν τη χαμαλίκα arkalis (από τη λέξη arka που σημαίνει: πλάτη, το πίσω μέρος, και, μεταφορικά, προστασία). Στην Παλιά Αθήνα οι μαλτέζοι χαμάληδες, που έστεκαν στην Αγία Ειρήνη, δεν είχανε χαμαλίκα. Παρομοίως, οι μανιάτες χαμάληδες της Καπνικαρέας, που χρησιμοποιούσαν ένα σχοινάκι για να συγκρατούν στη ράχη τους τα αντικείμενα που κουβαλάγανε. Οι χαμάληδες της Πόλης συγκροτούσαν ένα πανίσχυρο σινάφι, που διέθετε πάμπολλες διασυνδέσεις με τον υπόκοσμο, με τους καπανταήδες. Οι χαμάληδες της Πόλης υπαγόρευαν τους όρους τους στους καραβοκύρηδες που ήθελαν να ξεφορτώσουν στα γρήγορα.Το ξεφόρτωμα γινότανε υπό την καθοδήγηση του χαμάλ-μπασή, που έκανε και τα σχετικά παζαρέματα. Το ίδιο συνέβαινε και στην Παλιά Σαλονίκη, όπου το επάγγελμα του χαμάλη ήταν μονοπώλιο των εβραίων.

Οι χαμάληδες ήτανε ξακουστοί για τη σωματική τους δύναμη. Δυο χαμάληδες, με τη βοήθεια ενός κονταριού, μπορούσαν να σηκώνουν ένα βαρέλι, γεμάτο κρασί. Ένας δυνατός χαμάλης ανέβαζε μόνος του (αγκομαχώντας) ένα πιάνο με ουρά στο τέταρτο πάτωμα μιας πολυκατοικίας. Πριν πενήντα χρόνια ο δυνατότερος χαμάλης της Σαλονίκης είχε το παρατσούκλι Σταφίδας. Ο Σταφίδας έπαιρνε στην πλάτη του τρία τσουβάλια φαρίνα, ή έναν κορμό δέντρου που ζύγιζε μέχρι διακόσιες οκάδες. Σημειωτέον ότι οι χαμάληδες στο ξεφόρτωμα των καραβιών διατρέχανε ξυπόλητοι το μαδέρι που ένωνε το καΐκι με τον μόλο. Οι χαμάληδες έτρωγαν, στην καθισιά, ένα ζεστό καρβέλι μαζί με τηγανισμένες φέτες παλαμίδας, η μπακαλιάρου, που αγόραζαν από τους πλανόδιους μαγείρους των λιμανιών.

Εβραίος χαμάλης στην Θεσσαλονίκη – Jewish porter in Thessaloniki Late 19th century picture postcard with a Jewish hamalis (porter) in Thessaloniki, 1800-1920, Thessaloniki, G. Megas archive.

Εβραίος χαμάλης στην Θεσσαλονίκη – Jewish porter in Thessaloniki Late 19th century

πηγή κειμένου για τους χαμάληδες

See engravings of Greek traditional costumes in this link / Δείτε γκραβούρες από ελληνικές φορεσιές του 19ου αιώνα εδώ 

Δείτε και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα όπως ο λούστραδόρος,  ο βοσκός  , ο τσαρουχοποιός ,  ο χαλκουργός ή γανωματής , ο αγγειοπλάστης , αλλά και ένα ενδιαφέρον άρθρο για την παιδική εργασία και τις γυναίκες που δούλευαν στις αλυκές του Μεσολογγίου

If you liked this article please like and share! Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε like και share!