Το Θέατρο Σκιών ήταν και είναι ένα αγαπημένο θέαμα για μικρούς και μεγάλους που εξακολουθεί να εξελίσσεται ακόμη και σήμερα, πέρα απο την κλασσική θεματολογία του και να δημιουργεί και να περιλαμβάνει στις νεότερες εκδοχές παλαιών έργων και νέους χαρακτήρες.
Με αυτή τη λογική, με σεβασμό στην παράδοση και στην όσο το δυνατόν ακρίβεια των στοιχείων, συνεργαστήκαμε με τον ζωγράφο Θανάση Τζοϊτη, που ανάμεσα στα άλλα ασχολείται και με τη δημιουργία φιγούρων του Θεάτρου Σκιών, στην ιδέα να δημιουργήσουμε μια φιγούρα με την αγιαννιώτικη νυφική φορεσιά, συνεπή ως προς τα λαογραφικά δεδομένα.
Προκειμένου να μπορέσουμε να μάθουμε κι εμείς όμως πώς γίνεται μια φιγούρα του θεάτρου σκιών, του ζήτησα να φωτογραφίσει τα στάδια της δημιουργίας στο εργαστήριό του, έτσι ώστε να κρυφοκοιτάξουμε κι εμείς λίγο τη διαδικασία… Ο Θανάσης Τζοϊτης, πρόθυμος όπως πάντα να μας δείξει, μας έστειλε εικόνες και επεξηγηματικές λεζάντες για το greekcultureellinikospolitismos…
Θέλετε να δούμε πώς δημιουργήθηκε λοιπόν αυτή η Αγιαννιώτισσα σε φιγούρα;
Η φιγούρα αυτή έγινε, όπως μας είπε ο καλλιτέχνης, «με τις υποδειξεις-καθοδηγηση και συνδρομη (στο αρχικο σταδιο) του καραγκιοζοπαικτη και φίλου Σωκράτη Κοτσορέ.
Χρησιμοποιηθηκε δερμα μοσχαριου, παχους 2,5 χλστ περιπου, στο οποιο ειχε προηγηθει επεξεργασια με ασβεστη και τριψιμο με γυαλι...»
«Ξεκινάμε με το να σχεδιασουμε περιμετρικα (χοντρικα) το καθε κομματι (απο τα 2) της (συγκεκριμενης) φιγουρας πανω στο δερμα με μολυβι. Κόβουμε (χοντρικα) περιμετρικα τα κομματια που θα χρησιμοποιηθουν, βρεχουμε με σφουγγαρι (επαλειψη με νερο) τα κομματια του δερματος και απο τις 2 μεριές και μετά βαζουμε τα βρεγμενα κομματια του δερματος αναμεσα σε χοντρα ξυλα και τα βιδωνουμε με σφικτηρες. Τα αφηνουμε ετσι για 1 εβδομαδα…«
«Βγαζουμε τα κομματια και αποτυπωνουμε με μολυβι το σχεδιο (με καθε λεπτομερεια) πανω στο δερμα. Για να το πετυχουμε, τοποθετουμε το δερμα πανω στο σχεδιο που φωτιζεται απο την πισω πλευρα ή το ακουμπαμε σε τζαμι παραθυρου ωστε να εκμεταλευτουμε το ηλιακο φως. Κοβουμε το σχεδιο περιμετρικα με ακριβεια. Μετά,
με σινικη, μαυρη μελανη περναμε το σχεδιο και απο τις 2 πλευρες με καθε λεπτομερεια.
Χρωματιζουμε με χρωματα σινικης (και απο τις 2 πλευρες) και περναμε ολες τις γραμμες του σχεδιου με μαυρη μελανη (κι απο τις δυο πλευρες με ακριβεια)»
«Μολις τελειωσουμε, βαζουμε παλι τα (ζωγραφισμενα) δερματα στα ξυλα με τους σφικτηρες για 1 ακομη εβδομαδα. Κανουμε την τρυπα συνδεσης των (δυο) κομματιων και τα ενωνουμε με κοπιτσα (τρουκ). Η φιγουρα ειναι πλεον ΕΤΟΙΜΗ να παιξει στον μπερντε η να διακοσμησει τον τοιχο μας!«
Στην ερώτησή μας γιατί φτιάχνονται σε μοσχαρίσιο δέρμα οι φιγούρες αντί σε κάποιο πλαστικό ο Θανάσης Τζοϊτης μας είπε…
«Το δέμα έχει κάποια ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
α) η φυσικη πατινα και η διαφανεια του δερματος της προσδιδουν «αλλη διασταση» πισω απο τον φωτισμενο μπερντε
και
β) η συλλεκτικη αξια του υλικου κατασκευης (δερμα) είναι αυξημένη.
Παρόλα αυτά υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα… λόγου χάρη σκεβρώνει ευκολα, γι’ αυτο χρειαζεται – οταν δεν χρησιμοποιείται- να είναι «πλακωμενη» με βαρος πχ. με βιβλια.
Ο Σωκρατης Κοτσορές μου ειπε οτι υπαρχουν οι ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ φιγουρες (με αρκετη λεπτομερεια στο σχεδιο – καποιες φορες σε σημειο υπερβολης) και οι ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ (με πιο αδρα χαρακτηριστικα σε σχεση με τις πρωτες, που δεν τηρουν τοσο τις αναλογίες του ανθρωπινου σωματος, ειναι πιο «καρικατουριστικες» θα λεγαμε και τονιζουν κυριως τα βασικα χαραχτηριστικα του χαρακτηρα τους στο προσωπο η το ντυσιμο.
Στην Αγιαννιώτισσα εγω, προσπαθησα να ισορροπησω μεταξυ των 2 «κατηγοριων» , θελοντας να αποδωσω οσο το δυνατον περισσοτερες λεπτομερειες της φορεσιας, χωρις ωστοσο να «καταστρατηγησω» τους βασικους κανονες που διεπουν την κατασκευη- εμφανιση των φιγουρων του θεατρου σκιων.
Η συγκεκριμενη φορεσια – απ ο,τι ξέρω- αποτυπωνεται για πρωτη φορα στο θέατρο σκιων (θα ακολουθησουν κι απο αλλες περιοχες του ελληνισμου- εννοειται!)«
Για την ιστορία θα πρέπει να πούμε οτι η συγκεκριμενη φιγουρα ύψους 70 εκ, με το όνομα «Ασημίνα» (τιμής ένεκεν της γράφουσας…) επαιξε για πρωτη φορα στο μπερντέ, στην Αγία Άννα στο Λαογραφικο Μουσειο Δ. Σέττα απο τον καραγκιοζοπαικτη Σωκρατη Κοτσορέ στις 30-9-2017. Η παράσταση στην οποία συμμετείχε ήταν το εργο «Το μαγεμενο δεντρο» . Εκεί εκανε ενα συντομο περασμα ως αρραβωνιαστικια του Σιορ Διονυσιου (που τον αναζητουσε, καθοσον ειχε μεταμορφωθει και τον ειχε χασει…)
Η συνεργασία μου με τον Θανάση Τζοϊτη ήταν απο τις καλύτερες που θα μπορούσα να έχω. Με διάθεση για προσφορά στον πολιτισμό, μαζί με τον Σωκράτη Κοτσορέ, προχωρούν την παράδοση του Θεάτρου Σκιών και του δίνουν μια άλλη διάσταση πέρα απο τη συνηθισμένη, προσαρμοσμένη στα τοπικά χαρακτηριστικά των περιοχών που έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Τους εύχομαι απο καρδιάς να συνεχίσουν με το ίδιο αμείωτο μεράκι, και για ο,τι χρειαστούν εδώ είμαστε… 🙂
greek culture/ελληνικός πολιτισμός 